Yozgatlı Ünlüler (IV) Şair Fenni- Mehmed Sa’d

Yozgat’ta Tekke Mahallesi’nde (1268/1850) yılında doğdu. Asıl adı Mehmed Sa‘îd Fennî’dir. Şiirlerinde Fennî mahlasını kullandığı için daha çok bu isimle tanındı. Tahsilini Yozgat’ta Demirli Medrese’de tamamladı. Daha öğrencilik yıllarında şiir ve edebiyatla meşgul olmaya başladı. Babası Kadızâde Hacı Sâdık Efendi ile devrin tanınmış devlet adamı ve şairlerinden Reîsülküttâb Âkif Paşa’nın yeğeni amcazadesi Ömer Râgıb Efendi’den Arapça, Farsça ve hat dersleri aldı.

1873’te Yozgat İdare Meclisi kâtipliğinde memuriyete başlamış; Çeşitli memuriyetlerde bulunmuştur. Ankara’da vergi başkatipliğiyle tahrirat kâtipliği yaptı. Bu sırada Ankara Valisi Âbidin Paşa’ya gönderdiği bir şiir dolayısıyla paşanın dikkatini çekince terfi ettirilip Ankara Valiliği İdare Meclisi başkâtipliğine getirildi.

Bu görevdeyken Ankara İdâdîsi’nde hat ve edebiyat, 1911’de de Ankara Erkek Öğretmen Okulu’nda hat dersleri verdi. Emekliye ayrıldıktan bir süre sonra 27 Ramazan 1336 (6 Temmuz 1918) tarihinde Ankara’da vefat etmiştir, kabri Cebeci’deki Asrî Mezarlığındadır.

Fennî zamanla sanatını geliştirmiş ve Fuzûlî, Bâkî, Nâbî ve Nedîm gibi şairlere tahmîsler ve nazîreler yazabilecek seviyeye ulaşmıştır. Memuriyetleri dolayısıyla bulunduğu yerlerde edebiyat meclislerine katılmış, önemli bazı olaylar hakkında tarih manzumeleri söylemiştir.

Çapanzâde Edib Bey ile Hıfzî mahlasıyla şiirler yazan Hâfız Edhem Efendi gibi o devrin bazı şairlerini etkilemiştir. Fennî Efendi’yi ilim ve edebiyat âlemine tanıtan Cephanecioğlu Râşid’dir. Râşid’in bir defterde toplamış olduğu Fennî’ye ait 170 kadar şiirin bir kısmını M. Vehbi Ulusoy 1938 yılında Yozgat Halkevi tarafından çıkarılan Bozok dergisinin değişik sayılarında yayımlamıştır.

Aynı zamanda iyi bir hakkâk ve hattat olduğu bilinen Fennî’nin tanınmış kişiler için kazıdığı mühürlerden sadece birkaçı günümüze intikal edebilmiştir. Ancak şair kazıdığı mühürlerden kâğıt üzerine bir örnek basarak bunları sakladığından resmî daire, muhtar, idare heyeti âzası, imam ve tanınmış kişiler için hazırladığı 177 kadar basılı mühür örneği bugüne kadar gelebilmiştir.

İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Fennî’nin Üsküdar Hacı Selim Ağa Kütüphanesi müdürü Ahmed Remzi Dede için 1315’te kazıdığı mühürden övgüyle söz etmektedir.
Fennî Efendi hat sanatında da güzel örnekler vermiştir. Buğday ve pirinç taneleri üzerine İhlâs sûresini ve Âyetü’l-kürsî’yi yazdığı ve tırnaklarıyla kabartmak suretiyle kâğıt üzerine yazı yazıp desenler çıkardığı bilinmektedir.

Kaynakça
1- Ergin, Ali Şakir (1996). Yozgatlı Mehmed Sa’îd Fennî Dîvanı. Ankara.
2- İnal, İbnü’l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.
3- Oğuz, M. Öcal (1994). Yozgat’ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü. Ankara: KB Yay.
4- Durali Doğan Yozgat Şairler ve Yazarlar Ansiklopedisi