Laboratuar deneylerinde yüksek konsantrasyonlarda Kovid-19’ a karşı etkili olduğunu gösteren çalışmalar olan ivermektin KOVİD tedavisinde de etkili bulundu.
3328 hasta üzerinde yapılan 24 randomize kontrollü araştırmanın meta-analizinde umut veren neticeler elde edildi:
BİR: CRP, d-dimer ve ferritin gibi enflamasyon belirteçleri azaldı.
İKİ: PCR testlerine göre virüsün temizlenmesi daha çabuk oldu.
ÜÇ: Virüsün temizlenmesi ilacın dozu ve tedavi süresine bağlı idi.
DÖRT: Orta/ağır tablodaki hastaların olduğu 11 randomize araştırmada, olumlu klinik iyileşme ve daha az hastaneye yatış ve ölüm oranı yüzde 56 azalma belirlendi. İvermektin grubunda 1064 hastadan 35’ i (yüzde 3) ölürken kontrol grubunda 1063 hastadan 93’ ü (yüzde 9) öldü.
BEŞ: Dâhil edilen birçok çalışma hakem incelemesinden geçmemişdi ve çok çeşitli dozlar kullanılmıştı.
İvermektin nedir?
Halk arasında “uyuz ilacı” adıyla bilinen ivermektin birçok parazit hastalığını tedavi etmek için ağız veya deri yoluyla faydalanılan bir ilaçtır.
1975’ de keşfedilmiş olup 1981’ de tıbbi olarak kullanılmaya başlamıştır.
Dünya Sağlık Teşkilatı temel ilaçlar listesinde yer alır ve FDA tarafından parazit ilacı olarak onaylanmıştır.
İnsanlarda baş biti, uyuz, nehir körlüğü (onkoserkiaz), strongiloidiaz, trikuriaz, askariaz ve lenfatik filariaz gibi parazit hastalıkları ve AİDS, deng ateşi, grip gibi virüs hastalıkları tedavisinde kullanılır.
Veterinerlikte ise daha çok köpekleri parazitlerden koruma maksadıyla kullanılıyor.
Avustralya Monash Üniversitesi tarafından yapılan araştırmada, ilacın hücre kültürlerinde 48 saatte virüs miktarında 5 bin kat azalma sağladığının gösterilmesiyle ilaç birçok ülkede KOVİD tedavisinde kullanılmaya başlandı (2).
BMJ Infectious Disease‘ de yayınlanan randomize kontrollü bir araştırmada, ilacın hastaneye yatışı önlemede önemli bir etkiye sahip olmadığı, daha erken solunum cihazı ihtiyacı ortaya çıktığı ve diğer ikincil sonuçların hiçbirinde anlamlı bir farklılık gözlenmediği bildirilmişti (3).
İvermektin sadece klinik araştırma kapsamında kullanılıyor
DSÖ’ nün ivermektini sadece klinik araştırma kapsamında kullanılmasını tavsiye etmesi son derecede yerinde bir karardır.
Bu çalışmalar da gözleme dayalı değil adam gibi randomize kontrollü çalışmalar olmak zorundadır.
Gelelim neticeye
Bu durumda, ivermektin için iyidir de kötüdür de demek mümkün değildir ama meta-analiz ivermektinin göz ardası edilmemesi ve üzerinde çalışılması gereken bir ilaç olduğunu gösteriyor.
İlaç şirketlerinin patent süresi dolmuş ucuz ilaçlara “uyuz oldukları” yani iyi gözle bakmadıklarını tüm dünya biliyor.
Burada vazife, bağımsız bilim adamlarına düşüyor.
Hadi çocuklar, doğru araştırmaya!
Kaynaklar:
1. https://academic.oup.com/ofid/advance-article/doi/10.1093/ofid/ofab358/6316214#.YORtErIpyh8
2. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0166354220302011?via%3Dihub
3. https://bmcinfectdis.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12879-021-06348-5
Makale: Meta-analysis of randomized trials of ivermectin to treat SARS-CoV-2 infection