Köhne dilimizde ise Apar diye geçse de tarihte Avarlar olarak bilinmektedir. M.S. 6. Asırda Macaristan bölgesinde kurulan Türk devleti 300 yıl kadar tarih sahnesinde kalmıştır. Savaşçı bir millettir. KAĞAN ismi de Türk soylu hükümdarlara verilen unvandır.
Yunan tarih kaynaklarından da ismi geçmekte olan bu TÜRK devleti bizlere ilham kaynağı olmuştur. Avarlar hakkındaki bilgiler ilk olarak da Bizanslı tarihçi olan Menandros Protektor ve Teofilaktos Simokates’in çalışmaları ile meydana gelmiştir. Avarların kökenleri hakkında ise;
- Avarlar devlet içinde Türkçe unvanlar kullanılan,
- Türk boylarının ağırlıkta olduğu bir göçebe topluluk devleti
Kesin bulgulara dayanan tek olgu ise Avarların Avrupa’ya göç ettiklerinde Türk kağanlığı otoritesini kabul etmeyen Prototürk boylarından oluştukları ortak düşüncedir.
Avar sözcüğünün etimolojik olarak Pers kültürünü inceleyen Vasily Abaev, kelimenin İran kökenli olduğunu iddia ediliyor. Tezcan yapıtında fonetik açıdan Avarların ise Moğollardan gelmiş olamayacağını da belirtmektedir.
Avarların diline dair bilgiler oldukça az ve bu verilerin azlığı güvenilir yorumlar yapmaya engel olmaktadır.
Avar unvanları ve kişi isimleri Altay dil ailesinde yaygın isimlerdir. Arkeolojik verilere göre Avarlara ait yazılı metinler çözülmeyecek kadar kısadır. Avar diline dair veriler içeren tek bir anıtta ise batık bir Nad-Sent-Miklosh define gemisinden çıktı, ancak Yunan harfleriyle yazılı olan metin Rus dilbilimci E. Helimski, ekibi tarafından incelenen buluntulardan sonra kullanılan dilin Tunguzca olduğunu söylemiştir.
Tunguzca; Sibirya, Moğolistan ve Mançurya’da etkisi altında olan bir dil ailesidir. Günümüzde ise 75000 konuşanı varsayılır. Bu dilin ölme ihtimali çok yüksektir.
Avarlar;
- ekonomik sistemi güçsüzdür.
- göçebe hayvancılıkta yaşamlarını sürdürülür.
- tarım ise mevcut değil.
- savaşçı millettir.
- silahlar ve zırhlar daha çok bizans ve alman kökenlidir.