Sosyal güvenlikteki amaçlardan biri de, sigortalıların sağlık giderlerinin karşılanması ve çalışamadıkları sürelerde uğrayacakları gelir kayıplarının telafi edilmesidir.
Sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halinde geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. SGK uygulamasında;
1- İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için,
2- 4/a’lıların (SSK) ve hastalık sigortasına tabi bazı sigorta kollarının uygulanacağı sigortalıların, hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir 1 içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin 3. gününden başlamak üzere her gün için,
3- 4/a ve 4/b sigortalısı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için,
4- 4/a ve 4/b sigortalı kadının, erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Ancak uygulamada özellikle SGK anlaşması olmayan sağlık kuruluşlarından alınan raporlara ilişkin geçici iş göremezlik ödeneği sorunları yaşanmaktaydı. Diğer bir deyişle SGK ile anlaşmasız hastanelerden alınan iş göremezlik raporları ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’na onaylatıldığı takdirde, SGK tarafından kişiye raporlu olduğu döneme ilişkin geçici iş göremezlik ödeneği (rapor-istirahat parası) ödenmekteydi. Biz de zaman zaman bu köşede sorunları dile getirdik.
Bu mağduriyetlerin giderilmesi için SGK 2013 yılında mevzuat değişikliğine gitti. 01.10.2013 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşması olmayan (sözleşmesiz) sağlık tesislerinde görev yapan hekimlerce 01.10.2013 tarihinden önce düzenlenen, ancak henüz ödenmeyen raporlar ile 01.10.2013 tarihinden sonra düzenlenen doğum öncesi ve doğum sonrası sürelere ilişkin analık raporları ve emzirme ödeneği raporlarının, Kurumla sözleşmeli resmî sağlık hizmeti sunucusu hekimleri tarafından onaylanması şartı aranmayacağı 09.10.2013 tarihinde SGK tarafından çıkarılan Genelgeyle duyurulmuştu.
03.05.2014 tarihinde Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde yapılan diğer bir değişiklikle ‘İstirahat raporlarının sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmet sunucularında Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen hekimlerce düzenlenmesi şarttır’ hükmü getirilmiş ve öncesinde sadece analık raporları için sağlanan bu hak, alınan tüm raporlara da sağlanmıştır. Bu değişiklik ile birlikte düzenlenen istirahat raporlarında kesin olarak onay şartı aranmayacağı hükme bağlanmış ve uygulama şartları genelge ile açıklanmış bulunmaktadır.
Buna göre Sağlık Bakanlığınca yapılan sınıflandırma içinde yer alan ve SGK ile anlaşması olmayan sağlık kuruluşlarında görev yapan istirahat raporu düzenlemeye yetkili hekimlerce veya sağlık kurullarınca, sigortalılar adına düzenlenen istirahat raporlarının herhangi bir resmi sağlık tesisi tarafından onaylanmasına gerek kalmaksızın SGK tarafından kabul edilecek ve rapor dönemine ilişkin ödeneklerin ödenmesi gerekecek.
Uygulama sonrasında SGK’lılar artık onay için uğraşmayacak, SGK ile sözleşmeli ya da sözleşmesiz sağlık hizmeti kurumları tarafından geçici iş göremezlik belgeleri ile sağlık kurulu raporlarının birer nüshası düzenlendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde sigortalının iş yerinin kurulu bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine, sözleşmeli ülke sigortalısının belgeleri ise sağlık yardımı belgesini düzenleyen sosyal güvenlik il müdürlüklerine/ sosyal güvenlik merkezlerine gönderilerek istirahat paraları ödenecek. Böylece önemli bir mağduriyette giderilmiş oldu.
Ancak, “ağız ve diş sağlığı hizmet sunan sağlık kuruluşları” hariç, herhangi bir sağlık tesisine bağlı olmadan özel muayenehanesi olan hekimler tarafından sigortalılara düzenlenen raporlar için, bu döneme ait geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecek.
