Sağlıktaki şiddetin, çok daha ağır cezalar verilmesi, polisiye tedbirlerin artırılması, şiddete karışanlara sağlık hizmeti verilmemesi, doktorların silah taşıması veya savunma sporları öğrenmesi ve benzeri uygulamalarla köklü ve kalıcı bir çözüme kavuşamayacağı düşüncesindeyim. (1, 2, 3).Öncelikle sağlıkta şiddetin çok iyi analiz edilmesi şarttır.
Şiddetin tarifi, derecelendirilmesi ve kaydı gerekir
Şiddetin tam ve doğru tarif edilmesi ve de mutlaka derecelendirilmesi (tıpkı acillerdeki triaj uygulaması gibi) gerekir.
Ölüme sebep olan veya hayati tehlikeye yaratan şiddet olayları, sağlık personeli bakımından da hasta veya hasta yakınları bakımından da çok iyi analiz edilmelidir.
Birden patlak verip ağır bir şiddetle sonlanan şiddet olaylarıyla; basit bir şiddet olayının aradan bir süre geçtikten sonra intikam şeklinde gerçekleşen ağır şiddet olaylarının sebep ve çözümleri çok farklıdır.
Bazı şiddet olayları o kişinin kötü muamele görmesi, hizmetin kalitesizliği veya ilgisizlik gibi sağlık personelinin kusurlarıyla ilgili olmayıp tamamen o kişinin patolojik ruhsal yapısından kaynaklanabilir.
Böyle bir şahıs hastane yerine pekâlâ trafikte veya evinde de şiddet olayının kahramanı olabilir; doktor yerine o güne kadar hiç karşılaşmadığı birine de ağır şiddet uygulayabilir (Allah, herkesi bunlardan uzak tutsun).
Sağlıkta şiddet gerçekten artıyor mu?
Medyada yer alan haberlere bakıldığında sağlıkta şiddetin giderek arttığı düşünülebilir ama elimizde kesin rakamlar olmadığı için yanılmak da mümkündür.
Bunun mutlaka istatistiki olarak ortaya konması gerekir çünkü birçok faktör “yalancı bir artış” algısı yaratabilir.
Medya şu dakikadan itibaren böbrek yetersizliği tablosunda hastaneye başvuranları haber yapmaya kalksa sanki ülkede bir böbrek yetersizliği salgını olduğu gibi bir kanaat ortaya çıkabilir.
Bunun için de son senelerde halkın hastaneye ulaşımındaki büyük artışı dikkate almak, “hastaneye başvuru/şiddet oranını” (HB/ŞO) doğru yorumlamak gerekir.
BİR: Hastaneye başvuru sayısı arttığı için şiddet olayları da bu artışa uygun miktarda artmış olabilir ve bu durumda HB/ŞO fazla değişmez.
İKİ: HB/ŞO’ nın azalması şiddetin arttığı manasına gelir. Bunun, sadece hastane başvurularının azalması (mümkün değil, başvurular artıyor!), sadece şiddet olaylarının artması veya şiddetin başvuruya göre daha çok artması olmak üzere üç sebebi olabilir.
Hastane başvurularındaki artış sağlık personelinin hastalara ayıracağı zamanı, alâkayı ve dikkati kaçınılmaz olarak azaltacak ve bu da hasta memnuniyetsizliğini ve beraberinde de şiddeti daha çok artırabilecektir; HB/ŞO yükselecektir.
ÜÇ: HB/ŞO artması iyiye alamettir, şiddetin azaldığını gösterir. Başvuru sayısı artıp da şiddet olayları artmadığında da, başvuru sayısı artıp şiddet olayları azaldığında da HB/ŞO azalır.
Doğru değerlendirmeler yapabilmek için hiç değilse bugünden itibaren her türlü şiddet olayının kayda alınması da çok önemlidir.
Sağlıkta şiddet sadece bizim ülkemize has değil
Sağlıkta şiddet ve bunun artıyor olması sadece bizim memlekete has bir durum değildir.
Bu, USA’ dan Almaya’ ya Çin’ den Hindistan’a kadar dünyanın tüm ülkelerinin meselelerinden biridir.
Genel manada şiddet olaylarında artış yaşanıyor
Şiddetin son senelerde sadece doktorlara yönelik olmayıp yediden yetmişe toplumun tüm kesimlerini etkileyen bir olay hâline geldiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Bakıcıları tarafından hırpalanan bebekler, huzurevlerinde acımasızca dövülen yaşlılar, birbirlerine bıçak çeken ilkokul öğrencileri, tabanca ile vurulan liseliler, yol verdin vermedin veya otopark yüzünden o güne kadar hiç tanımadığı biri tarafından delik deşik edilenler…
Toplumda her alandaki yozlaşmadan tıp da kendine düşen payı almış olabilir ki bu durumda sağlıkta şiddetten değil toplumsal şiddetten söz etmek daha doğru olur.
Bunun göstergesi ise sağlıkta şiddet oranlarıyla mesela trafikte şiddet oranlarının birbirine paralel artmasıdır.
Kaynaklar:
2. https://www.haberturk.com/yazarlar/fatih-altayli-1001/2067961-bakan-koca-doktorlarimizi-koruyacagiz
3. https://www.haberturk.com/yazarlar/fatih-altayli-1001/2065081-tedavi-etmeyin-bu-serefsizleri
Not: Devam edecek!
Bundan önceki makalem: Sağlıkta şiddet nasıl önlenir http://ahmetrasimkucukusta.com/2018/07/22/yazilar/elestirel-yazilar/doktorlar/saglikta-siddet-nasil-onlenir/