Okurumuz Mustafa Kaya, “Bir yakınım küçükken çocuk felci geçirdiği için iki ayağını kullanamıyor. SGK’dan malulen emekli olabileceğini öğrendik. Nasıl Malulen emekli olabilir?” diye soruyor.
Malulen emeklilik
Malullük sigortası, ilk defa sigortalı çalışmaya başlanılan tarihten sonra malul kalan ve bu nedenle çalışma gücünü kısmen veya tamamen yitiren sigortalıların gelir kayıplarını gidermek amacı ile kurulmuş bir sigorta koludur. Malullük, sigortasından sağlanan tek yardım sigortalıya malullük aylığı bağlanması, aylıkla birlikte sağlık yardımı sunulmasıdır.
Çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirdiği, SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar, malul sayılmaktadır. Ancak doğuştan maluliyet gerektiren rahatsızlığı olanlar,i malulen emekli olamaz.
Malullük sigortasından yapılan yardımlar süreklilik taşır. Malul duruma düşenlere aylık bağlanmasının temelinde, çalışma gücünü kısmen ya da tamamen yitiren sigortalıya ekonomik açıdan maddi destek sağlanması yatar. Malul duruma düşmesi nedeniyle çalışamayan, çalışamadığı içinde gelirden mahrum kalan sigortalıya uzun vadeli sigorta kollarından, malullüğün devamı süresince aylık bağlanır. Malullük sigorta kolundan aylığa hak kazanmak için yaşlılık aylığı bağlanması şartlarına oranla daha kısa sigortalılık süresi ve daha az prim ödeme gün sayısı aranır.
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladıkları tarihte malul sayılmayı gerektirir oranda çalışma gücü kaybı olanlara malullük aylığı bağlanmaz. Bu durumda olanlara yaşlılık sigorta kollarından daha kolay şartlarla aylık bağlanır. İlk defa sigortalı olduğu tarihte çalışma gücü kayıp oranı malul sayılmayı gerektiren oran olan yüzde 60’dan daha az olanların çalışma gücü kayıp oranları daha sonra yüzde 60’ın üzerine çıkmışsa bunlar hakkında da malullük sigortası uygulanır ve malullük aylığına hak kazanırlar. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladıkları tarihte malul sayılanlar, son sigortalılık türünden değil, primi ödenmiş son yedi yıl içinde en çok hangi statüde sigortalılık mevcutsa, o şartlardan aylığa hak kazanırlar.
5510 sayılı Kanununa göre, 4/a kapsamında sigortalı olup 1.10.2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlardan, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506 sayılı Kanunun mülga 53. maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemek koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanırlar.
Kanundaki düzenlemeye dikkate edilirse, sigortalı olmadan önce malul sayılan ve 15 yıl sigortalılık 3600 gün prim ödeme şartını sağlayan özürlülere bağlanacak aylık malullük aylığı olmadığından, aylık bağlama açısından son 7 yıllık prim ödeme gün sayısına bakılacak, son 7 yıla ait hizmetin fazlası 4/a sigortalılığına aitse 4/a kapsamından aylık bağlanabilecektir. Son 7 yıl priminin 1260 günden fazlası 4/b kapsamında geçmişse bu kez en az 3960 gün prim ödenmesi koşuluyla kişiye 4/b kapsamından aylık bağlanacaktır. Malullük aylığında olduğu gibi engellinin tabi olduğu son sigortalılık türünün önemi bulunmamaktadır. Bu aylık malullük aylığı değil engellilere özel düzenlenmiş yaşlılık aylığıdır.
Okurumuz ilk defa sigortalı olduğu tarihte malul olduğundan son 7 yıl hesabına göre SSK şartlarına giriyorsa 15 yıl 3600 gün prim ödeme şartıyla SSK kapsamından, Bağ-Kur şartlarına giriyorsa 15 yıl 3960 gün prim ödeme şartıyla Bağ-Kur kapsamından özürlüye mahsus yaşlılık aylığı alacaktır.
Kaynak: http://haber.stargazete.com/yazar/malulen-emeklilikte-yuzde-60-sarti/yazi-714005
