12 haziran 2021′ de oynanan Danimarka-Finlandiya futbol maçında kalp krizi geçiren Christian Eriksen’ in bu durumu KOVİD geçirmesi veya KOVİD aşısı olmasıyla ilişkilendirildi.
İnter Milan kulübü müdürü G. Moratta futbolcunun daha önce testinin pozitif olduğu ve aşı olduğu iddialarını reddetti.
***
Bugünlerde pek çok hastam ve okuyucum, KOVİD aşılarının gençlerde kalp iltihabına yol açabileceğine dair haberlerden duydukları endişeleri dile getiriyorlar.
Bu haberler doğru.
Nitekim CDC de 16 ilâ 24 yaşlarındakilere ikinci doz Pfizer veya Moderna KOVİD aşıları yapıldıktan sonra ortaya çıkan kalp iltihabı vakalarının sayısının beklenenden daha yüksek olduğunu açıkladı (1).
Mayıs ayının 31’ ine kadar bu yaş grubunda 275 kalp enflamasyonu yani miyokardit (kalp kası iltihabı) veya perikardit (kalp zarı iltihabı) vakası görüldüğü, aşı güvenliği izleme sisteminden gelen verilere göre 10-102 arasında olması beklenen bu sayının fazla olduğu bildirildi.
CDC’ ye göre, nadir olmakla birlikte, 30 yaş ve altındaki kişilerde toplam 475 miyokardit veya perikardit vakası tespit edildi.
Hastaneye kaldırılan hastaların %81’inin semptomları tamamen düzeldi; 31 Mayıs itibariyle, üçü yoğun bakımda olmak üzere 15 kişinin hastane tedavisi devam ediyor.
Bu iltihap çoğu zaman erkeklerde ortaya çıkıyor ve semptomların başlamasına kadar geçen süre iki ila üç gün arasında değişiyor.
Tufts Üniversitesi Tıp Fakültesi pediatri profesörlerinden Meissner “Milyonlarca ergeni ve çocuğu aşılamaya başlamadan önce, sonuçların ne olduğunu bulmak çok önemli” diyor.
FDA Biyolojik Değerlendirme ve Araştırma Merkezi direktörü Dr. Peter Marks’ ın görüşü de şöyle: “Bunun gerçekten aşı ile ilgili olup olmadığını hâlâ bilmiyoruz. Bildirilen vakaların çoğu çok hafif, bir veya iki gün sürüyor ve genellikle ikinci bir dozdan sonra ortaya çıkıyor”.
CNBC’ nin haberinde, bazı uzmanların genel popülasyona bir aşı veya ilaç verildikten sonra nadir yan etkiler bulmanın yaygın olduğu, miyokarditin KOVİD aşısıyla ilişkili olması durumunda bile, enfekte olma riskleriyle karşılaştırıldığında bunun ihmâl edilebilir olduğu” görüşü de yer alıyor.
Bununla beraber, çok fazla ihtimal verilmemesine rağmen kas dokusunda nedbe dokusu veya aritmi gelişmesinden endişe duyanlar da var.
KOVİD’ de genç sporcularda kalp tutulumu ve ciddi risk çok düşük
Bu vesileyle KOVİD enfeksiyonun da kalp ve damarları tutabileceğini, hastaneye yatırılmaları gereken erişkin hastalarda kalp tutulumunun yaygın ve ciddi riskleri olduğunu ama yeni bir araştırmaya göre genç sporcular için böyle bir tehlikenin olmadığını hatırlatmak isterim.
Bu araştırma, gençlerde KOVİD’ de kalp tutulumu ve bununla ilgili risk ihtimalinin çok düşük olduğunu, enfeksiyonu asemptomatik geçiren veya hafif belirti gösterenlerin iyileştikten sonra kalple ilgili herhangi bir test yapılmadan tekrar spora başlayabileceklerini gösteriyor (2, 3).
İleriye dönük olarak planlanan ve 42 lise ve üniversitede ortalama yaşları 20 ve yüzde 32’ si kız olan 19.378 atlet üzerinde yapılan araştırma Circulation isimli dergide yayınlandı.
Katılımcıların 3.018’ inde PCR testi pozitif çıktı; yüzde 33’ ü asemptomatik, yüzde 29’ unda hafif belirtiler olan sporcuların yüzde 93’ üne kalple ilgili çeşitli testler uygulandı.
Yüzde 0.7’ sinde EKG’ de, yüzde 0.9’ unda kardiyak troponin testinde ve yüzde 0.9’ unda da transtorasik ekoda anormallikler tespit edildi.
119 atlete bu üç test bozuk olduğu veya orta derecede ağır belirtileri olduğu için, 198’ ine ise sadece PCR pozitif oldukları için tarama maksadıyla kalp MR (KMR) incelemesi yapıldı.
21 atlette, kesin, muhtemel veya mümkün KOVİD kalp tutulumu olduğu belirlendi, bunların 1%’ ine klinik olarak gerekli olduğu için, 6’ sına ise tarama kapsamında KMR yapılmıştı.
KOVİD’ de kalp tutulumu için KMR’ nin teşhis bakımından veriminin, belirtiler veya testlere göre yapılan KMR için tarama KMR’ sine kıyasla 4,2 kat daha yüksek olduğu hesaplandı.
5 atletin kalple ilgili olmayan komplikasyonlar sebebiyle hastaneye yatırılması gerekti. Ortalama 113 günlük takipte KOVİD’ le ilgili olmayan bir kalp olayı ortaya çıktı.
Viral bir hastalıktan sonra ortaya çıkan miyokarditte ani ölüm riskinin erken teşhisle önlenebilir olması sebebiyle birçok doktor her sporcuyu KOVİD’ den sonra KMR ile taramaktadır.
Araştırmacılar, bu sonuçları KOVİD geçiren atletlerde kalp tutulumu ve bununla ilgili risk ihtimalinin düşük olduğu, KOVİD geçiren sporculara tekrar spora başlamadan önce KMR gibi pahalı ve zaman alıcı incelemenin yapılmasının gereksiz olduğu şeklinde yorumluyorlar.
Gelelim neticeye
Halkın hem KOVİD hem aşılar hakkında tam ve doğru bilgilendirilmesini çok önemsiyorum.
İyi niyetle de olsa hastalığı çok vahim göstermek veya küçümsemek; aşıları hiç yan etkisi yokmuş veya çok tehlikeliymiş gibi anlatmak yerine bunlarla ilgili bilgilendirme, tavsiye ve ikazların bilimsel verilerle desteklenerek tam bir şeffaflık içinde sunulması gerekir.
Doğru bilgilendirildiğinden şüphesi olmayan insanlar maksatlı, maksatsız haberlerden, rivayetlerden, fısıltı gazetelerinden etkilenmezler. Aksi takdirde şehir efsaneleri alır başını gider, at izi it izine karışır, vesselâm.
Kaynaklar:
- https://www.cnbc.com/2021/06/10/covid-vaccine-cdc-says-heart-inflammation-cases-in-16-to-24-year-olds-higher-than-expected-after-second-shot.html
- https://consultqd.clevelandclinic.org/college-athletes-are-at-low-risk-of-cardiac-involvement-from-mild-covid-19/
- https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.121.054824
