Toplu Ulaşımın Sürdürülebilirliği Açısından Konfor ve Çevreye Duyarlılık Faktörleri
Daha önceki bu konuya ilişkin yazımızda, kentiçi toplu ulaşımın sürdürülebilirliği için beş temel kategoriyi ortaya koymuş ve bunlardan ekonomikliği, hızı, güvenliği veya güvenilirliği ele almıştık. Konfor ve Çevreye duyarlılık faktörlerini de sonraki yazıya bırakmıştık.
4. Konfor Faktörleri:
Konfor faktörleriyle toplu ulaşım sisteminin, toplu ulaşım araçlarının ve genel altyapısının, toplu ulaşım sistemi müştemilatının bütün olarak konfora ilişkin yapısını kasdetmekteyiz. Bir otobüsün veya bir metronun içsel konfor özellikleri kadar otobüs duraklarının yapısı metro giriş ve istasyon düzenlemeleri de önemlidir. Ancak genellikle birbiriyle karıştırılan konfor ve rahatlık kavramlarını öncelikle terminolojik açıdan ele almak gerekir.
Rahatlık:
Vücudun bedensel ve ruhsal açıdan herhangi bir acı veya ızdırap çekmediği kişinin kendini güvende hissettiği ortam, durum ve pozisyonlardır.
Konfor:
Vücudun bedensel ve ruhsal açıdan herhangi bir yerinde acıma ve rahatsızlık olmaması durumua ilave olarak, bedensel açıdan keyif ve zevk duyduğu, ruhsal açıdan çokça mutlu olduğu ortam, durum ve pozisyonlardır.
Biryein ruhu ve bedeni için söz konusu durumları lineer olarak ele aldığımızda şöyle bir skala ortaya çıkacaktır.
RAHATSIZLIK => RAHATLIK => KONFOR
Ruhsal Açıdan => Üzüntü Kırgınlık Hali => Normal Hal => Zevk hali
Bedensel Açıdan => Acı duyma hali => Normal Hal => Keyif hali
Yalnız gerek bireyin konforu açısından gerekse toplu ulaşım sisteminin konforu açısından güvenlik faktörü temel etmendir. Güvenlik faktörü sağlanmadıkça hiç bir zaman uzun dönemli veya sürdürülebilir bir konfora ulaşılamaz.
Bu kapsamda, bir toplu ulaşım aracını kullanan şoför, kaptan veya makinist, şerit çizgisini, hattını veya rotasını sırat köprüsü gibi gördüğü sürece ve ağzındaki kaşığın içindeki yumurtayı düşürmediği sürece yolcular için güvenli ve dolayısıyla konforlu bir ulaşım ortamı oluşturur. Bu durum özellikle lastik tekerlekli kara toplu ulaşım araçları için önemli bir faktördür.
Çevresel Faktörler:
Çevresel faktörler bireylerin kısa ve orta dönemlik planları ve davranış kalıpları açısından önemli değildir. Özel sektör açısından çevresel faktörler çoğunlukla ulaştırma ekonomisinde maliyet artırıcı faktörlerin başında gelmektedir. Bu nedenle, çevresel faktörler, özellikle ve öncelikle ya devlet ya da sivil toplum kuruluşları açısından önemlidir.
SONUÇ:
Kentsel mekanlarda özellikle de yarıçapı 10 km yi geçen 100.000 nüfusu aşmış kentlerden başlamak üzere ulaşım ve/veya trafik sorunu birincil kentsel sorunlardan birincisidir. Üstelik bu sorun her geçen yıl aritmetik olarak artan otomobil veya motorlu taşıt artışıyla birlikte daha da dramatik önlemler alınması gereken bir sorundur.
Bir taraftan motorlu taşıt sayısındaki artış, bir taraftan kaldırım genişletmeleri ile yürütülen “yayalaştırma” politikaları nedeniyle kent merkezlerinde ve kent öz merkezinde (kent kozasında) toplu ulaşımın önemini ve bu sistemin sürdürülebilirliğinin ciddiyetini göstermektedir.
Toplu ulaşım sistemleri arasındaki entegrasyon ve ücretlendirme teknolojileri ise, ulaşım sistemini yöneten otoritenin tekliği ve tümlüğüyle daha kolay sağlanabilecektir. Bu nedenle toplu ulaşım ve trafik hizmetlerinin sunumunda il / ilçe trafik komisyonları güçlü birer meclis olarak algılanması gerekirken, bu meclislerin bir nevi ikamesi olan büyük şehirlerde ana kent belediyelerine bağlı bağımsız genel müdürlüklerin encümen (yönetim kurulları) daha özerk olmalıdır.
İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünde lisansını (1993) tamamladı. İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Fakültesi’nde Personel Yönetimi / İnsan Kaynakları Yönetimi Anabilim Dalı’nda yüksek lisansını tamamladı. (1996) Doktorasını M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim bilim dalında, Büyükşehirlerde Kentiçi Ulaşım Hizmetlerinin Entegrasyonu ve Yönetimi, İstanbul Metropoliten Alanı İçin Bir Model Önerisi adlı teziyle tamamladı. (2004).
Halen Ordu Üniversitesi’nde (Deniz Bilimleri Fakültesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği bölümünde öğretim üyesi.
ICAM Network ve ICAM Publishing Genel Yayın Koordinatörlüğünü, OJOP Çevrimiçi Bilimsel Dergi Yayıncıları ve Editörleri Platformu Dönem Başkanlığını, KADOÇED Genel Başkanlığını, TİGAD (Türkiye İnternet Gazeteciliği Derneği) Ordu Temsilciliğini, KAŞYAD Başkanlığını, KARAV Müt. Heyeti Başkanlığnı yürütmektedir.
Eserleri:
Kent, Ulaşım, Yerel Yönetim, Bilişim Teknolojileri, Estetik, Kent Kültürü, Çevre, Kurumsal Etik, Bireysel İletişim ve Kurumsal İletişim Sistemleri, Siyaset, Yönetim Bilimleri, Mizah, Şiir ve Edebiyat, Kişisel Gelişim, Hukuk-Siyaset-Eğitim Felsefeleri alanlarında 10’dan fazla kitap, yüzlerce makale, bildiri, 1000’den fazla köşe yazısının müellifidir.
Online Bilgi İletişim, Sanat ve Medya Hizmetleri, (ICAM | Information, Communication, Art and Media Network) Bilgiağı Yayın Grubu bileşeni YAZAR PORTAL, her gün yenilenen güncel yayınıyla birbirinden değerli köşe yazarlarının özgün makalelerini Türk ve dünya kültür mirasına sunmaktan gurur duyar.
Yazar Portal, günlük, çevrimiçi (interaktif) Köşe Yazarı Gazetesi, basın meslek ilkelerini ve genel yayın etik ilkelerini kabul eder.
Yayın Kurulu
Kent Akademisi Dergisi
Kent Akademisi | Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi
Urban Academy | Journal of Urban Culture and Management
Ayın Kitabı
Yazarlarımızdan, Nevin KILIÇ’ın,
Katilini Doğuran Aşklar söz akıntısını öz akıntısı haliyle şiire yansıtan güzel bir eser. Yazarımızı eserinden dolayı kutluyoruz.