Kenevir KOVİD’de Faydalı mı Yoksa Zararlı mı?

Kenevirin ağır KOVİD’ de sitokin fırtınasının bastırılmasında faydalı olabileceğini iddia edenler olduğu gibi KOVİD’ e yakalanma riskini artırabileceğini söyleyenler de var. Peki, hangisi doğru?

Kenevirde bulunan CBD (cannabidiol) veya terpen (kenevirin aroma ve kokusunu veren kimyasallar) adı verilen bileşiklerin KOVİD’ de ölümlere sebep olan enflamasyon ve sitokin fırtınasının tedavisine katkısı olabileceğini ortaya koyan araştırmalar var (1).

Farelerde yapılan deneylerde CBD’ nin sitokin fırtınası ve ARDS’ yi etkili bir şekilde hafifletebildiği ve hatta akciğerlerdeki hasarın bir kısmını geri döndürülebildiği gösterilmiştir (2).

Henüz hakemli bir dergide yayınlanmamış olan İsrail’ de yapılan araştırmada da CBD’ nin yanı sıra bir anti-enflamatuar terpen karışımının, şiddetli KOVİD’ de spesifik sitokinlerin seviyelerini azaltma da kortizondan (dekzametazon) iki misli daha etkili olduğu bildirilmiştir (3).

Sitokinler vücudun bakteri ve virüslere karşı mücadelesinde sentezlenen proteinlerdir. Bunlar enfeksiyonla savaşta çok önemli olmakla beraber sitokinlerin ağır enfeksiyonlarda çok fazla salgılanması (sitokin fırtınası) tam aksine vücudun zararına olmakta, olayın çoklu organ yetersizliği ve ölüme kadar gitmesine yol açmaktadır.

Kenevirin ACE-2 aktivitesini azaltabileceği ve antiviral tesiri olabileceği de ileri sürülmektedir.

NOT: Terpenler, kenevirden başka şerbetçiotu, biber, limon ve köknar gibi çok çeşitli bitkilerde de bulunur.

Kenevir KOVİD enfeksiyon riskini artırabilir

Bir başka çalışmada ise kenevir kullanımının KOVİD’ e yakalanmayı sigara gibi kolaylaştırabileceği bildirilmiştir ama bu çalışmanın bilimsel bakımdan birçok eksikleri vardır.

Kenevir içenlerin bazılarında bronşit gelişmesi ve bunun yaratacağı değişikliklerin ağır KOVİD’ e zemin hazırlaması da mümkündür.

Gelelim neticeye

Mevcut bilgilere göre keneviri KOVİD tedavisinde bir ilaç olarak görmemiz mümkün değildir.

Kenevirin sitokin sentezini azaltıcı ve böylece enflamasyonu baskılayıcı tesiri olabilir ama bu özelliğe sahip hayli fazla sayıda kimyasal vardır.

Kenevirin etkinliğinde kullanım tarzı ve kullanılan miktar ile KOVİD’ in safhası da önemli olabilir.

KOVİD’ in erken döneminde zararlı olabilen kenevir tıpkı kortizon gibi şiddetli enflamasyonda işe yarayabilir.

Kaynaklar:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7187842/

2. https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/can.2020.0043

3. https://www.healtheuropa.eu/successful-initial-results-using-cannabis-terpenes-to-treat-covid-19/101986/

4. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.17.20069021v1