Karadere’nin Armağanı

Bu şehrin bir evlâdı olduğumdan olsa gerek, Trabzon’la ilgili kitaplar hep ilgimi çekmiştir. Zengin sayılabilecek kütüphanemde Trabzon kitaplarıyla ilgili özel bir bölüm vardır. Bu bölümde Trabzon şehir kitapları adeta tebessüm eyler bana. Kendilerini ayrıcalıklı gördüklerini hissederim. Her geçen gün bu bölüme yeni bir kitap ekleme gayreti içerisinde olurum. Bu konuda, Trabzon üzerine kaleme aldığı birbirinden kıymetli şehir kitaplarıyla tanıdığımız eğitimci, tarihçi ve araştırmacı yazar Mehmet Akif Bal daima destekçim olur.

Araştırmacı-Yazar Mehmet Akif Bal, Trabzon üzerine yaptığı değerli çalışmalarıyla tanıdığımız çok önemli bir kalem erbabıdır. Yıllardan beri iğneyle kuyu kazarcasına Trabzon’la ilgili veriler topluyor. Onun Trabzon Kitaplığı adını verdiği seri kitapları çoğunuz bilirsiniz. Mehmet Akif Bal bu kitap zincirine yeni bir halka daha ekledi. Bal’ın son kitabı olan “Karadere’nin Trabzon’a Armağanı: Şehr-i Araklı” isimli kıymetli eserden bahsediyorum.

Mehmet Akif Bal uzun araştırmalar sonucunda kaleme aldığı “Karadere’nin Trabzon’a Armağanı: Şehr-i Araklı” kitabı bugüne kadar Araklı üzerine yapılan çalışmaların en kapsamlısı olma özelliğini taşıyor. Araklı’nın işgalden kurtuluşunun 100. yılına armağan edilen bu kitap 13 bölümden meydana geliyor. Kitabın başında Araklı eski kaymakamı Adnan Tezcan’ın ve Araklı Belediye Başkanı Recep Çebi’nin “Takdim” yazılarını görüyoruz. Onların ardından kitabın yazarı Mehmet Akif Bal’ın yazdığı dört sayfalık bir Öz Söz yer alıyor.

Kitabın Giriş kısmından sonra 1. bölümde “Araklı Tarihine Giriş”, 2. bölümde “Araklı Tarihindeki Kilometre Taşları”, 3. bölümde “Araklı’ya Dair Kaynakça”, 4. bölümde Araklı’daki Başlıca Tarihî Yapılar ve Mekânlar”, 5. bölümde “Araklı’nın Beşerî Özellikleri”, 6. bölümde “Araklı’da Yerleşim”, 7. bölümde “Araklı’da Mülkî İdare ve Yerel Yönetim”, 8. bölümde “Araklı Yazıları”, 9. bölümde “Araklı’nın Kahramanları”, 10. bölümde “Araklı’dan Yetişen Bazı Simalar”, 11. bölümde “Araklı’da Hayırsever Eserleri”, 12. bölümde “Araklı’nın Sivil Toplum Kuruluşları”, 13. bölümde “Araklı Hatıraları” başlıklı yazılar yer alıyor. Son olarak da yedi sayfalık zengin bir “Genel Kaynakça” ile kitap sonlandırılıyor. Bu geniş hacimli “Şehr-i Araklı” kitabını okuyunca Araklı hakkında birbirinden kıymetli bilgilere sahip oldum. Araklı adının nereden geldiğini, Araklı adının kullanıldığı alanları, Araklı civarındaki ilk kadim toplulukları, Araklı’nın Roma devrindeki durumunu, Araklı’daki ilk Türk yerleşimlerini, Ağa İsyanları sırasında Araklı’nın mevcut durumunu, Araklı’nın kurulmasının ilk adımlarını, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşlarında Araklı’nın rolünü, 1854 Kırım Harbi sırasında Araklı’nın desteğini, Araklı’nın sahil kısmındaki Türk-Rus savaşlarını, Rus donanmasının Araklı’yı bombardımanını, Mareşal Fevzi Çakmak’ın Araklı’ya gelişini, Araklı’nın 1916 senesindeki acı işgalini, işgallere karşı Araklı’daki sivillerin kahramanca direnişini, Araklı’daki Rus-Ermeni mezalimini kitaptan öğrendim. Farklı ruh hâllerine girdim. Özellikle Araklı’nın kronolojik tarihinin anlatıldığı kısmı çok faydalı buldum. Bu arada kitapta bilimden sanata, ticaretten eğitime kadar alanlarında çok önemli işlere imza atmış, farkındalık yaratmış Araklı’nın 154 değerinin hayat hikâyesini okuyoruz.

Mehmet Akif Bal’ın “Şehr-i Araklı” kitabı 664 sayfadan meydana gelen kapsamlı ve zengin içerikli bir kitap. Söz konusu kitap özenli ve kaliteli bir baskıyla okura sunulmuştur. Mehmet Akif Bal “Karadere’nin Trabzon’a Armağanı: Şehr-i Araklı” adlı kıymetli eserinde tarafımdan kaleme alınan, altı sayfadan oluşan “Araklı Deyince Ay Işığı Düşer Karanlık Gecelere” adlı yazıma ve 18 dörtlükten oluşan “Araklı Güzellemesi” adlı şiirine yer vermiş. Bu yüzden kendisine minnet ve şükran borçluyum. Sağ olsun, var olsun. Bu kitap başta

Araklılılar olmak üzere, bütün Trabzonluların kütüphanesinde mutlaka yer almalıdır. Aslında Trabzon’un bütün ilçelerinin böyle kapsamlı bir kitabı olmalıdır. Trabzon için gecesini gündüzüne katarak yeni eserlere imza atan Mehmet Akif Bal’ı kutluyorum. Keşke her ilçenin Mehmet Akif Bal gibi gayretli ve sorumlu kalemleri olsa…