Kalp ve damar hastalıklarının doymuş yağlar ve kolesterolle ilgisi olmadığını ortaya koyan delillere her gün bir yenisi ekleniyor.Nature Medicine isimli dergide yayınlanan araştırmaya göre kalp hastalıklarının suçlusu kırmızı ette bulunan karnitin (1).
Cleveland Kliniği uzmanları tarafından insanlar ve fareler üzerinde gerçekleştirilen çalışmada sindirim sistemindeki bazı bakterilerin karnitini kısaca TMAO (tri-metialmin-N-oksit) adı verilen bir maddeye çevirdikleri ve TMAO’ nun da ateroskleroza sebep olduğu sonucuna varıldı.
Stanley Hazen başkanlığındaki ekip, 2.595 kalp hastasına ait verileri incelediler ve kanda TMAO ne kadar yüksekse kalp-damar hastalığı, kalp krizi, felç ve ölüm riskinin o kadar yüksek olduğunu gösterdi.
Araştırma, karnitinden zengin diyetlerin bu bileşiği metabolize eden bakterilerin üremesini artırdıklarını ve böylece daha fazla TMAO oluşmasına yol açtıklarını da ortaya koydu.
Kırmızı et yemeden önce antibiyotik verilerek bağırsaklardaki bakterileri yok edilenlerde TMAO artışının ortaya çıkmaması, karnitinin TMAO’ ya dönüşümünü bağırsak bakterilerinin sağladığının delili olarak gösteriliyor.
Vejetaryen (sadece et yemeyen) ve vegan (etten başka yumurta ve süt ürünlerini de yemeyen) olanlarda TMAO seviyelerinin omnivorlara (hem et hem ot yiyen) göre daha düşük olduğu ve fazla miktarda karnitin tüketilmesinin vejetaryen ve veganlarda TMAO seviyelerini artırmadığı da tespit edildi.
Bu durum, bağırsaklarda yaşayan bakterilerin türleri ve miktarları beslenme şeklimizle ilgili olmasıyla açıklanıyor.
Bu araştırma için km ne diyor?
Araştırmanın başı olan Hazen diyor ki:
“Bu çalışma kırmızı etin tamamen kötü olduğunu veya kesinlikle yenmemesi gerektiğini göstermiyor.
Ette sağlığımız için gerekli olan protein ve B vitaminleri var.
Araştırma, kırmızı et tüketimi ve kalp hastalıkları arasındaki ilişkinin kolesterol ve doymuş yağlar dışında başka faktörlere de bağlı olabileceğini düşündürüyor.”
Kırmızı et düşmanları bu sonuçları ‘kırmızı etin kalp düşmanı’ olarak ilan edilmesi gerektiği şeklinde yorumluyorlar.
Kolesterol düşmanları ‘TMAO’ nun kolesterolün damar cidarında birikimini artıracağını ve kolesterolün kandan temizlenmesini engelleyebileceğini ’ iddia ediyorlar.
Yeni ilaç meraklıları bağırsaklarda karnitini TMAO’ ya çeviren bakterileri yok eden bir antibiyotiğin kalp hastalıklarını önleyebileceği umudunu dile getiriyorlar.
Kalp hastalıkları riskinin bundan böyle kanda kolesterol değil TMAO seviyelerine bakılarak tayin edilebileceğini ileri sürenler de var.
Ben bu araştırmayı doymuş yağ ve kolesterolün aklanması olarak görüyorum.
Karnitin ne işe yarıyor, hangi yiyeceklerde var?
Karnitin, yağların enerji oluşumu için parçalanması sırasında yağ asitlerinin sitozolden mitkondriye taşınmasını sağlıyor.
Karnitin, vücutta lizin ve metionin amino asitlerinden karaciğer ve böbrekler tarafından da imal ediliyor.
Karnitin, en fazla kırmızı ette ve süt ürünlerinde bulunuyor ama tavuk ve balık etinde, daha az miktarlarda fındık, ayçiçeği, susam, baklagiller, sebzeler, meyvelerde de var.
Karnitin özellikle kas yapmak isteyenler için besin desteği olarak satıldığı gibi, enerji içeceklerine de ilave ediliyor.
Gelelim neticeye
BİR: Bir tek araştırmaya bakarak kesin neticelere varmak ve karnitini ‘suçlamak’ elbette mümkün değil.
Araştırmanın bir bölümünün sadece 6 kadın 6 erkek üzerinde yapılmış olduğunu ve sebep-sonuç ilişkisini değil sadece bir ‘birlikteliği’ gösterdiğini vurgulamak isterim.
İKİ: Bilim dünyasının kolesterol ve doymuş yağların zararlı olmadığını geç de kabul ediyor olması çok önemli.
Sıra, yakında kolesterol haplarına da gelecek, hiç merak etmeyin.
ÜÇ: Meralarda beslenen, işlenmemiş kırmızı etin insan bırakın zararını sağlıklı yaşamanın temel unsurlarından biri olduğu kanaatindeyim.
Sağlıklı kırmızı etten şaşmayın; tabii alabilecek paranız varsa!
KAYNAK
1. http://www.nature.com/nm/journal/vaop/ncurrent/full/nm.3145.html
