İzmir’e Çılgınlık, İzmir’e Gerdanlık

Tüm Ege’nin Annelerine İthaf Ediyorum

Güzel Izmir’e bir gerdanlık takılması, Izmir’in de bir çılgınlık yapması kaçınılmaz oldu.

Çeşme deki yerli ve yabancı turistik gelişmelere paralel soluklu projeler gündemegetirilmediği takdirde Izmir de Istanbul’un kaderini paylaşacak, ulaşım kilitlenecek, hayat felce uğrayacaktır.

2006 yılında geliştirdiğim Üçkuyular Mavişehir arası 5 km lik Izmir ‘Oto-Ray Körfez Geçişi’ Projesi Izmir ulaşımını uzun yıllar sorunsuz tutabilecektir.

Güneyde Aydın, batıda Çeşme, doğuda Ankara ve kuzey doğuda inşaatına yeni başlanan Istanbul Otoyolu nu toplayarak Izmir’i dolaşan yeni Çevreyolu kuzeyde de Çanakkale yoluna bağlanmakta, Kent merkezini Karşıyaka ya bağlayan Altınyol’un yükünü hafifletmeyi hedeflemektedir. Bu girişim faydalı ancak yeterli değildir. Çevreyolu’nun güney ve kuzey iki ucunun Körfez üzerinden deniz geçişiyle bağlanarak Izmir’i çevreleyen bir oto-ray ‘Kuşakyol’ oluşturması, böylece ulaşımı kökünden halletmesi gereklidir. Aksi halde çevreyolu kısa bir süre sonra aynen Istanbul TEM gibi tampon tampona bir cadde haline dönüşebilecektir.

‘Izmir’in Gerdanlığı’ güney de Çeşme ve Aydın Otoyol uzantılarının devamı şeklinde, Dünya Expo Fuarı nın konuşlanması beklenen İnciraltı mevkiinde Güzelyalı sahil yolunun başladığı kesimden Körfeze açılmaktadır. Köprü’nün kuzeyde katlı yol sisteminde karaya girişi ise Mavişehir başlangıcında proje yarışması tamamlanan Izmir Kültür Merkezi bölgesinden olmakta, Kuşakyol Çanakkale Karayolu ve Çevre Otoyolunun birleştiği Çiğli Kavşağı ile buluşarak çemberi tamamlamaktadır. Hareketlenmesi beklenilen Çiğli Havalimanı ve Organize Sanayi Bölgesinin de yer aldığı bu kesimde ‘Geçiş’in Mavişehir’in batısından karaya girerek Kipa-Atakent kavşağında Çevreyolu ile buluşması alternatif bir güzergah olarak değerlendirilmektedir.

Proje çok amaçlıdır. Halen yapım halindeki Izmir Metrosu’nun güney Üçkuyular istasyonu ve kuzeydeki Çiğli hattından alınan çıkışlar Körfez Geçişi’nden geçmekte ve Izmir raylı toplu taşıma sisteminin de ‘ring’ sefer yapması hedeflenmektedir. Böylece, Izmir ulaşımı lastik tekerlekli araçlar ve raylı sistem için iki ayrı kuşak sistemine kavuşacaktır.

Körfez geçişi Raylı Sisteme ilaveten her iki yönde 3 er şeritli planlanmakta, Körfezin sığ kesimlerinde ortalama 20 metre yükseklikte ayaklar üstünde, derinliği 17 metre mertebelerindeki orta kesimde her biri yaklaşık 500 metre 5 açıklıklı ve deniz seviyesinden 60 m ye yükselen ‘cable stayed’ yelpaze köprü ile tamamlanmaktadır. Geçiş 5 dakika sürmektedir. Proje maliyetinin bağlantılar hariç 1 milyar USD mertebesinde olması beklenmekte, hizmete girdiğinde günde 40.000 araç tarafından kullanılması hesaplanmaktadır. Yap İşlet Devret metodu ile ihale edilecek Geçiş’in ücreti olarak 5 YTL tahsil edildiğinde projenin kamuya yük getirmeden yaklaşık 20 yıl içerisinde kendisini ödeyerek artıya geçmesi hedeflenmektedir.

Izmir Körfezi’nde deniz altından giden tüpgeçiş sistemi ise birçok açıdan tercih edilmemektedir. Pahalı ve zor bir proje olan tüpgeçiş 5 km boyunca Izmir in güzelliklerini temaşa etmek yerine insanları karanlıkta seyahate mecbur edecektir. Denizaltı tüpün havalandırma sistemi ciddi maliyet ve dışarıda hava kirliliğine neden olabilmekte, sahilde inşa edilecek havalandırma tesisleri bacalarıyla görsel olumsuzluklar getirebilmektedir. Körfez tabanında zemin zayıf olduğundan deprem riskini azaltabilmek için bir tüpgeçiş projesininin maliyet ve yapım süresinde artışlar kaçınılmazdır. Proje maliyeti 1 milyar dolar olarak tahmin edilen inşa halindeki 1 km lik Istanbul Marmaray Tüpgeçiş tarihi çevrenin getirdiği zorunluluklar nedeniyle tercih edilmiş, ve ancak deprem riski ve arkeolojik engeller nedeniyle süre ve maliyeti katlanarak artmış ve artmaya devam etmektedir

Izmir Oto-Ray Körfez Geçişi ile kentiçi ve transit ulaşım rahatlayacak, raylı toplu ulaşım kenti çember gibi dönecektir. Ayrıca, Körfez’e Gerdanlık’ın gece ve gündüz Izmir’e estetik katacaktır.

Bu projem Izmir için bir çılgınlık değil, bir hayat öpücüğüdür. Tüm Ege’nin Annelerine ithaf ediyorum.