Koronavirüslere etkili ve emniyetli bir ilaç veya aşı henüz yok ve yakın bir gelecekte de olması beklenmiyor, hatta hiç çıkmaması da mümkün.
Buna göre yapılması gereken iki önemli şey var:
BİR: Virüslerden korunmak, yani maske + mesafe + musluk + moral yani 4 M.
İKİ: Diyabet, obezite, hipertansiyon gibi kronik hastalıkları önlemek ve çok iyi tedavi etmek çünkü KOVİD’ de ağır hastalık ve ölümler yaşlılarda ve kronik hastalığı olanlarda görülüyor.
Yaşlanmayı durdurmak elimizde değil ama kronik hastalıkların hemen hepsi büyük ölçüde hayat tarzındaki yanlışlardan kaynaklanıyor; dolayısıyla bunların önlenmesi bizim elimizde.
Düzeltilmesi gereken bu yanlışların başında ise beslenme hataları geliyor.
Benim de senelerdir dile getirmeye çabaladığım gibi bütün mesele işlenmemiş gıdalarla adam gibi beslenmek”!
Bu salgında tüm dünya işlenmiş gıdaları hayatımızdan tamamen çıkarmadan bu kronik hastalıkların önlenmesinin de tedavisinin de imkânsız olduğunu açık ve net olarak gördü.
Adam gibi beslenme sadece bu kronik enflamatuar hastalıklar için değil KOVİD gibi enfeksiyon hastalıklarının ve bunlara bağlı ölümlerin önlenmesi için de elzem.
İngiltere’ de abur cubur gıdalara karşı tedbir alınıyor
BBC‘ nin haberine göre İngiltere Başbakanı Boris Johnson, gelecek hafta obeziteye karşı, televizyon kanallarında akşam saat 9’dan önce abur cubur reklâmlarının yasaklanması dâhil bir dizi önlem açıklayacakmış; bunlar arasında yüksek şeker ve tuz oranına sahip yiyecek ve içeceklerdeki etiketlemelerin daha görünür hâle getirilmesi de varmış.
Johnson’un yiyecek ve içecek reklâmlarını kısmen de olsa yasaklayabileceğine ve etiketlere düzenleme getirebileceğine ihtimal vermiyorum, olsa bile bunlar fazla bir işe yaramaz.
Esas yapılması gereken bunların külliyen ortadan kaldırılmasıdır ama bunu da hiçbir devletin veya yöneticinin yapması mümkün değildir.
Bu durumda geriye halkın “tam ve doğru bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi” kalıyor.
Ülkemizde bu bakımdan kısmen de olsa bir muvaffakıyet sağlandı.
Birçok insan sağlıklı olmanın, hastalıklardan korunmanın yolunun “ataları gibi, geleneksel beslenmek” ve “işlenmiş gıdalardan uzak durmak” olduğunu anladı.
Birçok insan yoğurdunu kendi çalıyor, turşusunu kendi kuruyor, sirkesini ve salçasını kendi yapıyor, tencere yemekleri yeniyor, işlenmiş gıdaları elinden geldiği kadar evine sokmamaya çalışıyor.
***
BBC’ nin “Koronavirüs riskini artıran obeziteye karşı İngiltere bir dizi önleme hazırlanıyor: Abur cubur reklamları yasaklanacak, kalori etiketleri gelecek” başlıklı haberi:
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, gelecek hafta obeziteye karşı, televizyon kanallarında akşam saat 9’dan önce abur cubur reklamlarının yasaklanması dahil bir dizi önlem açıklayacak.
Önlemler henüz son şeklini almadı ama sağlıksız yiyeceklerin internette reklamının yasaklanması ve mağazalarda promosyonlarının sınırlandırılmasının da yeni düzenleme kapsamında olacağı belirtiliyor.
Bazı restoranlara da menülerinde kalori etiketleri koyma zorunluluğu getirilecek.
Karar, aşırı kilolu veya obez olanların koronavirüse yakalanma risklerinin daha fazla olduğuna dair kanıtların ortaya çıkması üzerine alınıyor.
Önlemler İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın da obeziteye yönelik tutumunda tavır değişikliğine gittiğine işaret ediyor.
Johnson daha önce tuz, yağ ve şeker oranı yüksek gıda ürünlerine getirilen ek vergileri eleştirmiş ve obeziteyle mücadeleyi ‘fazla özgürlükçü’ olarak tanımlamıştı.
Boris Johnson Covid-19’a yakalandıktan sonra tavır değiştirdi
Johnson’ın tavrını değiştirmesinde, Covid-19’a yakalanıp yoğun bakım ünitesinde tedavi görmesinin de rol oynadığı düşünülüyor.
Johnson, Covid-19’a yakalandığında 108 kg’dı ve üç hafta hastanede tedavi görmüştü.
Bakanlar, obezite karşıtı düzenlemelerin ayrıntılarına son şeklini vermek için görüşmelere devam ediyor. Henüz netleşmeyen önlemler arasında yüksek şeker ve tuz oranına sahip yiyecek ve içeceklerdeki etiketlemelerin daha görünür hale getirilmesi de var.
İngiltere’nin eski Başbakanı Theresa May de 2018 yılında obeziteyle mücadele için bir dizi önlem teklifinde bulunmuş ancak hayata geçmemişti. Bu önlemlerin raftan kaldırılması bekleniyor.
Theresa May, yağ, tuz veya şeker oranı yüksek gıdaların tüm ailenin televizyon başında geçirdiği zaman diliminde ekranlarda reklamının yapılmasının da yasaklanması önerisinde bulunmuştu. Ayrıca bu ürünlerin internetteki reklamlarına da kısıtlama getirilmesini teklif etmişti.
Önerilere reklamcılar ve ticari televizyon kanalları karşı çıkıyor.
Ama Başbakan Johnson’ın itirazlara rağmen reklam kısıtlamaları getirmesi bekleniyor. Ayrıca mağaza içinde sağlıksız yiyecekler için yapılan promosyon ve tanıtımların da sınırlandırılması gündemde.
Reklamcılar ve şirketler tepkili
BBC Breakfast programına konuşan Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı Helen Whatley, henüz yayımlanmayan önlemlerle ilgili konuşamayacağını belirtti ama çok yakında bir açıklama yapılacağını söyledi.
Bakan Whatley, obezitenin ülkenin karşı karşıya olduğu ‘en büyük sağlık sorunlarından biri olabileceğini’ ifade etti.
Bakan Whatley, “Özellike Covid ile birlikte, yakalanma riskiniz artıyor, aşırı kiloluysanız Covid nedeniyle ölme riskiniz de artıyor” dedi.
BBC Radio 4’da Today programına konuşan İngiltere Ulusal Obezite Forumu Başkanı Tam Fry da, Başbakan Johnson’ın St. Thomas hastanesindeki deneyiminin bu kararda ‘belirleyici olmuş olabileceğini’ söyledi.
Fry, “Daha önce böyle bir yasak olmadı ama denenebilir. Bir süre sonra etkili olmadığı görülürse belki durdurulabilir. Kesinlikle bir risk ama sorun şu ki, obezitenin sonuçları çok büyük riskler oluşturuyor ve cesur önlemler getirilmesi gerekiyor” yorumunu yaptı.
Fry, gazlı meşrubatlardaki şeker vergisinin diğer ürünler için de uygulanması gerektiği çağrısında bulundu.
Ama Gıda ve İçecek Federasyonu yetkilisi Tim Rycroft ise getirileceği söylenen önlemlerin ‘pandemi sürecinde halkın beslenmesinde kahramanca çalışan gıda endüstrisine bir tokat gibi’ olacağını söyledi.
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) verilerine göre ülkede vücut kitle indeksi (BMI) 25 ila 29.9 olan yetişkinlerin çoğu aşırı kilolu, BMI oranı 30 ila 39.9 olanlar ise obez kategorisine giriyor.
Yüksek yağ oranının belirlenmesinde kullanılan bel çevresi genişliğinde de erkeklerde 94 cm, kadınlarda da 80 cm ve fazlası obezite bağlantılı sorunların gelişmesi açısından riskli görülüyor.
