Hilal Kaplan “Yargıtay…” deyince Doğan Akhanlı’yı Anımsadım

Bugün size 2010 yılında başlayıp, bir yıla yakın yoğun olarak gündemde kaldıktan sonra “unutulmaya” yüz tutan, ama halen devam eden bir davadan bahsedecek, ardından konunun günümüzle olan ilişkisini ekleyeceğim. Eğer Hilal Kaplan’ın 28.12.14 tarihli “Yargıtay 9. Ceza Dairesi” içerikli yazısını okumasaydım, büyük ihtimalle bu yazıyı kaleme alma gereği duymayacaktım. Beni olumlu anlamda tetikledi.

Doğan Akhanlı binlerce 12 Eylül sürgünlerinden biri, özellikle soykırımlar konusunda uzmanlaşmış bir romancıdır. Çok yakın dostum, hatta –sürgünlük anlamında- kader ortağımdır. 12 Eylül sürgünlerinin çoğu, Türkiye’de haklarında ne tür hukuki davalar sürdüğünü bilemezler. Avukatların en alası bile onların dosyalarına ulaşmayı başaramaz. Ulaştıkları dosyalarda bulunmayan bazı “bilgiler” polisin elinde bekletilir. 1997 yılında ilk geldiğimde, hakkımda açılmış bir dava bulunmamasına rağmen kendimi önce Terörle Mücadele Şubesi’nde, ardından DGM’de bulmuş, neyse ki oradan serbest bırakılmıştım. Ben “şanslıydım”

Doğan da benim gibi, 2010 Ağustosunda, “gözünü karartarak” geldi. Havaalanında ben karşıladım. Gözaltına alındı, o da Terör’e götürüldü. Bir cinayetle itham edildiğini öğrendik ve tutuklandı. Doğan “şanssızdı” İlerleyen günlerde dosyayı incelemeye başlayan avukatları Haydar, Sennur ve ben bir komplo ile karşı karşıya olduğumuz konusunda hemfikirdik. Doğan’ın masumiyeti ve komplo son derece belirgindi. Olaya dair tüm belgelere, tanıklara yeniden ulaşıldı. Bunlar demokratik, duyarlı insanlarla, basınla paylaşıldı. Yaşar Kemal, Vedat Türkali, Adalet Ağaoğlu, Oya Baydar, Atilla Keskin, Günter Wallraff, Edgar Hisenrath, Zülfü Livaneli, Taner Akçam, Hasan Cemal, Eren Keskin, Hilal Kaplan, Bejan Matur, Cezmi Ersöz, Oral Çalışlar, Ragıp Zarakolu, Roni Margulies, Doğan Tarkan ve aklınıza gelebilecek tüm aydınlar davanın takipçisi oldular. Kurgu her tarafından öyle dökülüyordu ki, dört ay sonraki ilk mahkemesinde Doğan, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Bu arada, “ölmeden önce görmek istediği” babası, Doğan tutukluyken, ayrıldı aramızdan. Beş ay sonraki, yüze yakın izleyicinin hazır bulunduğu mahkemede ise beraat etti. Savcı beraat kararına itiraz ederek dosyayı Yargıtay’a gönderdi. “Ne hikmetse ve tesadüfen” Doğan’ın dosyası da tıpkı Pınar Selek’in dosyası gibi “9. Ceza Dairesi’ne” gitti. Yargıtay, beraat kararını bozarak, dosyayı yeniden mahkemeye gönderdi. Tüm bu süreçlerin iyice yorduğu Doğan tamamen tesadüf ve şans eseri Ahmet Kaya ya da Adnan Keskin’in kaderini paylaşmadan ciddi bir kalp ameliyatı ile hayata tutunmayı başardı. Ama yeniden sürgün oldu ve ülkesine gelemiyor. Davanın nasıl sonuçlanacağı ise hepimizin meçhulü.

Bizim gibi sıradan insanların, yargı, emniyet ve bürokrasinin içinde ne tür örgütlenmeler olduğunu, bunların insanların günlük yaşamlarını nasıl zorlaştırıp hatta cehenneme çevirebildiğini, başımıza bir “olay” gelmedikçe yakından bilme şansımız yoktur. Ya da ortalama bir vatandaşın bildiklerini bilebiliriz. Ama uzun yıllardır bu ülkede hukuk, hak ve adalet kavramı öyle dejenere oldu ki, artık sıradan insanlar bile, hangi mahkemenin hangi hakiminin, hangi “görüşe” yakın olduğunu biliyor. Bu yazıya başlamadan önce birkaç hukukçu arkadaşımla konuşup “Yargıtay 9. Ceza Dairesi” ile ilgili duyup okuduklarımı aktardım. Hepsi aktardıklarımı onayladı. “Dünkü askeri vesayetin savunucusu durumundakiler, bugün ittifak halinde aynı uygulamaları sürdürüyorlar” dediler.

Bu iktidar için yaptığı tüm eleştirilerin, tüm yazdıklarımın arkasındayım. Bu hükümet kendine oy versin ya da vermesin, asla herkesin hükümeti olmadı. Çeşitli inanç gruplarının, farklı yaşam tarzına sahip insanların özgürlüklerinin koruyucusu ve güvencesi olmadı. Kendi kafalarında kurdukları toplum modelini yetmiş milyona dayattılar. İktidarda bulunmayı, “kendi zenginlerini yaratmanın aracına” dönüştürdüler. HES’lerle, nükleer ve termik santrallerle ülkenin ekolojik yapısını geri dönülemeyecek şekilde tahrip etmekten çekinmediler, çekinmiyorlar. Bu ülkede işçilerin de yaşadığını, onların çalışma ve iş güvenliği koşullarının düzeltilmesinin kendi görev ve sorumlulukları olduklarını anımsamadılar.

Ülke işçi mezarlığına döndü. Taşeronlaşma çalışma hayatının bir parçası oldu. Alkol yasaklarıyla ve inanılmaz zamlarla gençleri adeta, daha ucuz, kimyasal uyuşturucuya teşvik ettiler. Özgürlükçü bir toplum hayal, yasakçı bir toplum gerçek oldu. Ama tüm bunlar, -önemli yolsuzlukların ortaya çıkmasına vesile olmuş olsalar da- Kürt Sorununun barışçıl bir şekilde çözüm ihtimali belirdiğinde, PKK ile görüşmeyi tahrip edip savaşı teşvik eden, ellerinde bulundurdukları polis ve adalet gücünü keyfi olarak kullanan Cemaat’in politik tutumunu asla aklamıyor. (Tıpkı hükümetin –yukarıda bazılarını saydığım- uygulamalarını aklamadığı gibi) Aklamak bir yana bu keyfiliğin kabullenemez olduğunu yeniden kanıtlıyor.

Her cemaat, her inanç, her farklılık kendini toplumda özgürce örgütleme hakkına sahiptir, ya da sahip olmalıdır. Devlet bu hakkın koruyucusu ve güvencesi olmalıdır. Ama hiçbir grup, tüm insanları ilgilendiren konularda ve alanlarda, kendi politik tercihine göre devlet içinde örgütlenemez. Bu beklentilerimle bizim devletin yüz yıldır henüz tanışmadığını ve mevcut hükümetin de böyle bir niyetinin olmadığını da biliyorum, ama biz bunda ısrarlı olmak zorundayız.

Eğer iktidar sadece “paralel yapı” teranelerini yinelemekten vazgeçer, Pınar Selek, Doğan Akhanlı ve bizim ismen bilme şansımızın olmadığı daha binlerce hukuk ve adalet mağdurlarının haklarını iade eder, özgürlükçü bir toplumun güvencesi ve koruyucusu olduğunu gösterirse, inandırıcı olacaktır. Aksi halde, seyrettiğimiz “bir kayıkçı kavgasıdır”