“KURBAN FELSEFESİNE BİR BAKIŞ” başlıklı yazımın üzerinden tam bir yıl geçti. Yine bu Kurban Bayramın’da da o akıl almaz görüntülerle karşı karşıyayız. Kurban adına, sevap kazanma uğruna milyonlarca zavallı varlığın hayatına son veriliyor. Peki neden? Sadece akraba, eş dost bir araya gelmek, sofrayı canına kıyılan varlığın pişirilmiş etleriyle donatıp eğlenmek ve sabah da tüm yediklerinizi helaya atmak için mi tüm bu çaba? Kurbandan anladığınız bu mu?
Görüntüleri izleyin ve yüzünüzü gerçeklerden çevirmeyin…
Kurban etmeniz gereken şey bağlılıklarınızdır, canlı bir varlığın hayatı değil!
Kurban felsefesinin asıl amacı; bizi bağlılıklarımızdan kurtarmak ve bize vazgeçebilmeyi öğretmektir. Bu dünyaya gelir gelmez anne babamıza, sonra eşimize, çocuklarımıza, mal varlığımıza, kısaca sahip olduğumuz her şeye bağlanırız. Bağlanmak, bizim doğamızda var ama bu özelliğimizi yönlendirmemiz gereken asıl yer Tanrı’ır. Bu özelliğimizi yanlış yöne, yani maddi dünyaya doğru kanalize ettiğimizden dolayı acı çekmekteyiz. Peki neden? Çünkü maddi dünyada her şey gelip geçicidir. Maddi dünyanın düzenine göre, sahip olduğunuz her şey er ya da geç elinizden alınır ve siz de onlara karşı olan bağlılıklarınızdan dolayı acı çekersiniz.
İşte kurban felsefesi de tam da bu öğretinin anlatılması gerekliliğinden dolayı ortaya çıkmıştır. En çok beğendiğiniz, derinden bağlı olduğunuz, asla vazgeçemediklerinizden yavaş yavaş uzaklaşabilmenizi sağlamak için.
Dahasını söylemek gerekirse; “hayvan kesmek” kişiyi cennete değil, cehenneme götürür. Hz. İbrahim’in yaşadığı sınavdan, ders çıkarılması gerekirdi. Bu sınav sadece ve sadece O’na aitti. Hz. İbrahim’in felsefesini tekrar ve tekrar okuyun. Konuyu derinlemesine düşünün. Hz. İbrahim, kendi oğlundan, hayatta en çok bağlı olduğu varlığından vazgeçti. Anlaşılması gereken temel nokta da buydu. Ama maalesef ruhsal konular her zaman yanlış anlaşılmaya ve kastedilenden farklı yorumlanmaya açıktır. “Ben parmağımla ayı gösterdim, aptallar ayı görmek yerine parmağıma baktı.” Bir Aziz’in söylediği bu sözler, durumumuzu ne kadar da güzel yansıtmakta. Ne acıdır ki bizler asıl mesajı gözden kaçırıp dikkatimizi kuzu kesmeye verdik.
İlla bir şey kesmek istiyorsanız, gidip bir karpuz kesin!
Günümüzde uygulanan Kurban Bayramı ritüellerindeki genel kanı, kan akıtılması gerektiği doğrultusunda. Tamam, kan mı akıtmak istiyorsunuz? Öyleyse Hz. İbrahim’in de yaptığı gibi, sevdiğiniz birisinin kanını akıtın ya da kendi bileğinizi kesin. Bunları söylerken “Kurban Felsefesi”nin asıl amacını tekrar vurgulamak istiyorum. Kurban, bizi maddi dünyaya, objelere, çeşitli ilişkilere olan bağlılıklarımızdan kurtarmak ve aslında bir an bile ilişkimizi koparmamamız gereken Tanrı’ya bütünüyle bağlamak içindir. Zavallı bir hayvanı öldürmek neden? Elimizi kana bulamak bize ne kazandıracak?
Kurbanda pay alan kimdir? Kurban veren (siz) mi, kurban alan (Tanrı) mı, yoksa kurban edilen (hayvan) mi?
Sizce kurban, sadece masum bir hayvanı öldürmek midir? Bunun kime, ne yararı dokunur? Size mi, Tanrı’ya mı, yoksa öldürülen canlı varlığa mı?
Kestiğiniz kurbanlardan acaba siz nasıl bir pay aldınız? Bir inceleyelim. Bağlılıklarınız azaldı mı? Merak ediyorum, peki ya acılarınız? Ya da daha fazlasına sahip olma hırsınızda herhangi bir değişiklik oldu mu? Tam tersi değil mi? Gitgide daha da fazlasına sahip olmak istemiyor musunuz? O zaman bir hayvanı öldürmek, size pek de bir yarar sağlamış gibi görünmüyor.
Konuyu başka bir açıdan ele alalım. Farz edelim ki sevdiğiniz biri size bir hediye verdi. Karşılığında, aldığınız bu hediyeyi yok eder misiniz? Tabii ki de hayır! Ama bizler, farkında olmaksınızın aynen böyle davranıyor ve ne kadar nankör olduğumuzu gözler önüne seriyoruz. Bizler sadece bizi sütüyle besleyen, bizimle yününü paylaşan hayvanlara karşı nankör değiliz. Daha da önemlisi, Tanrı’ya karşı da değerbilmeziz. Esasında, hayvanlar aracılıyla bize dolaylı yoldan bu nimetleri sunan Tanrı’ya karşı da nankörlük etmekteyiz. Tanrı’nın yarattıklarına saygısızlık etmek, aslında doğrudan Tanrı’ya saygısızlık etmektir. Tanrı’nın karşısına bu şekilde mi çıkmak istiyoruz gerçekten?
Peki tüm bunlardan Tanrı nasıl bir pay alıyor? Biliyoruz ki bu dünyada var olan her şey mükemmel biçiminde O’nun isteğiyle yaratıldı. Yaratmış olduğu her şey, O’na zevk vermek için var. Çiçekler bile rüzgarın eşliğinde O’nun için dans etmekte. Ama bizler O’nun zevk aldığı şeyleri, O’nu memnun etmek adı altında yok ediyoruz. O’na zevk vermek için, O’nun zevk aldıklarını yok etmekteki çelişkiyi görmüyor musunuz?
Kurban edilen hayvanın aldığı pay ile ilgili “KURBAN FELSEFESİNE BİR BAKIŞ” yazısını okumanızı tavsiye ediyorum. Bu konuyu detaylarıyla orada açıkladım.
Doğru kurban nasıl olmalı?
Gerçekten kurban etmek, kendinizden bir şeyler feda etmek mi istiyorsunuz? Öyleyse mal varlığınızın, paranızın ya da değerli eşyalarınızın bir kısmından vazgeçmekle buna başlayabilirsiniz. Bir hiç uğruna her yıl milyonlar harcanmakta… Onları feda edin, bağlılıklarınızı kurban edin. Kurbanlık hayvan almak için harcayacağınız parayı hayır işlerinde kullanın. Hastalarla, fakirlerle, yetimlerle, yaşlılarla, eğitim için yeterli maddi gücü olmayanlarla paylaşın. Hatta birilerini mutlu etmek için kullanın ya da Tanrı’nın hizmetinde olan manevi kişilere verin. İnanın ki bu tür yardımlar sizin için hayvan kesmekten kat kat daha yararlı olacaktır.
Kurban etmenin, sadece maddi şeylerden vazgeçmek olduğunu düşünmeyin. Şehvetinizden, yalancılığınızdan, sadakatsizliğinizden, öfke ve korku gibi olumsuz duygu ve düşüncelerinizden de vazgeçebilirsiniz. Tanrı’ya “Bundan sonra yalan söylemeyeceğim, kötü davranmayacağım…” ya da “iyilik yapacağım, saygılı olacağım, kimseyi incitmeyeceğim…” diye söz verebilirsiniz. Bunlar da kurban etmektir.
Bu konunun daha derinine inip bilgi sahibi olmak isterseniz, sorularınızı cevaplamaya, sizi dinlemeye hazırım. Bana her zaman yazabilirsiniz.
Sayın Ramaray belli ki kurban ibadeti hakkında eksik hatta çok yanlış bilgilere sahip. Hz.İbrahim’in hikayesinin devamını bilmiyor ya da bilmemezlikten geliyor. Ayet sahih ve manası: Allah’a ne kesilen kurbanların etleri ne de kanları ulaşır, ona ulaşan ancak takvanızdır. Bu takva da kurban vesilesiyledir. Lütfen insanları yanlış yönlerdirmeyin; unutmayın ki vebali çok büyüktür.
Beni üzen şey, öfke ve saldırınızdan çok, insanların sizin gibi sıkıca sahip oldukları bilgilere bağlı kalmaları ve konuları biraz derinlemesine düşünmektense, hemen reddedip atmalarıdır. İnanın ki Hz. İbrahimin hikayesini çok çok iyi biliyorum ve bildiklerimi aynen aktarmaya çalışıyorum. Yıllarca bu eğitimin içindeyim ve öğrendiklerimi gündelik hayatıma sokma uygulamasındayım. Bildiklerime zıt olan bir şeyle karşılaştığımda bile onun doğru olma ihtimalini tartıyor ve pratik hayatımda deneyimliyorum ve sonra da daha iyi anlıyorum. Fakat mektubunuzda yazmış olduğunuz şeyler söylediklerimle hiç de zıt değildir. Ve bilmenizi isterim ki benim diğer insanları yanlış yönlendirme konusundaki suçlamanız da, sadece ayeti yanlış yorumlamanızdan kaynaklanıyor. Eğer ‘kurban’ kelimesinin tam anlamını doğru ve hakiki kaynaklardan öğrenirseniz, benimle hemfikir olacağınızdan eminim. ‘Kurban’ın tam anlamı hayvan kesmek değil; Kurban, kısaca bağlılıklarınızdan vazgeçmek (ve ardından da acılarınızdan kurtarmaktır). Tanrı’ya olan adanmışlığımızı da (takva) ancak bu şekilde gösterebiliriz. Nasıl ki maddi dünyada sevginin göstergesi fedakarlıksa, Tanrı’ya olan adanmışlığımızı gösterme şekillerinden bir tanesi de feda etmek ya da vazgeçmek, yani kurban etmektir. Takva’dan da bahsederken, sizce aramızdaki ilişki böyle mi olmalıdır? Saldırı ve öfke içeren tutumunuz, manevi yolda, Tanrı’ya adanmışluık yolunda olan birilerine pek yakışmıyor. Sormak istiyorum, eğer kurban edilen hayvanın kanı ve etleri Tanrı’ya ulaşmıyorsa, bir zavallı hayvanı ördürmek neden? Tanrı’ya olan adanmışlığın ölçüsü, bağlı olmadığımız şeyleri feda etmemiz midir sizce? Aslında vermiş olduğunuz ayetle, kendi cevabınızı da vermiş bulunuyorsunuz.
Öfke ve saldırı içerikli şeyler yazdığımı zannetmiyorum sadece durum değerlendirmesi yaptım. Yine de sizi üzdüyse özür dilerim. Hz.İbrahim’in hikayesinin devamı açıklığa kavuşturayım istedim. İbrahim peygamber oğlu Hz.İsmail’i kurban etmeye götürmüştür. Ancak Allah’ın emriyle bıçak kesmez. Bu esnada Cebrail bir koç ile gelir ve Hz.İbrahim koçu Allah’a kurban eder. Bundan sonra tüm İbrahimi dinlerde Zilhicce ayının 10. günü aynı şekilde kurban kesilerek kutlanan bayram olur. İslam peygamberi, Hac gibi terkedilen kurban kesmeyi, tekrar hayata geçirmiştir. Kuran-ı Kerim’de de kurban kesimi birebir “boğazından kesmek” manasındaki “venhar” (nhar=boğaz çukuru) fiiliyle “Kevser” suresinin son ayetinde anlatılmıştır: “Biz sana kevseri(bolluk) verdik, öyleyse rabbin için kurban kes(venhar).” Şüphesiz İslam keyfi olarak avlanmak gibi amaçsız bir hayvan katliamını kabul etmez.
Öncelikle yapmış olduğunuz durum değerlendirmesi için teşekkür ediyorum, ama yine de belirtmek istiyorum, bunu yaparken bazı detayları atlıyor ve bu da, olayın derinine inmekten sizi alıkoyuyor. Geçen yılki kurbanla ilgili, “KURBAN FELSEFESİNE BİR BAKIŞ” başlıklı yazımı okumanızı tavsiye ediyorum. Hz. İbrahimin hikayesi detaylarıyla orada açıklanmıştır. Lütfen bu yazıyı dikkatlice okuyun. Orada başka soruların cevaplarını da bulacaksınız, örneğin, Hz. İbrahim Hz. İsmail’i neden kurban etmeye götürür? Neden Rabbin emriyle bıçak kesmez vs. Halbuki Hz. İbrahim’in bıçağı o kadar keskindi ki, öfkeyle taşa vurduğunda, taş ikiye bölünür.
Ve yine kurban felsefesine geliyoruz; kurban, feda etmektir, bağlılıklarınızdan feragat etmektir, çünkü bu dünyaya ne kadar bağlı olursanız, o kadar acı çekeceksiniz. Hz. İbrahim oğluna çok bağlıydı; bir babanın kendi öz evladına ne kadar bağlı olduğunu hayal edebilirsiniz. Hz. İbarahimin yer aldığı bu ilahi oyunla, Tanrı bizlere bu felsefeyi aktarmak istedi. Hz. İbrahimden istenilen şey, oğlundan feragat etmesiydi. O da bunu yaptı ve bu şekilde bu konuda herkese öncülük etmiş oldu.
Felsefe buydu, zavallı bir hayvanı öldürmek söz konusu bile değildi. Öldürülmek üzere indirilen koç, sadece Hz. İbrahim’in Tanrı’ya sunmuş olduğu kurbanının (oğlunu) kabul edilmesinin bir göstergesiydi.
“Rabbin için kurban ver!” Peki, sizce Rabbin buna ihtiyacı var mı? Neden bizim kurban vermemizi ister? Tek bir amaç için: kendimizi maddi bağlılıklarımızdan kurtarmak ve açı çekmemek ve bu bağlılığımızı Tanrı’ya yönlendirmek için; yani sadece ve sadece bizim iyiliğimiz için, çünkü Tanrı bizim tek iyi dileyicimizdir. Aslında Kur’anı Kerim de dahil olmak üzere, tüm kutsal kitaplarda yer alan emirlerin hepsi sadece ve sadece bizi olgunlaştırmak ve yukarıya çekmek içindir.
Online Bilgi İletişim, Sanat ve Medya Hizmetleri, (ICAM | Information, Communication, Art and Media Network) Bilgiağı Yayın Grubu bileşeni YAZAR PORTAL, her gün yenilenen güncel yayınıyla birbirinden değerli köşe yazarlarının özgün makalelerini Türk ve dünya kültür mirasına sunmaktan gurur duyar.
Yazar Portal, günlük, çevrimiçi (interaktif) Köşe Yazarı Gazetesi, basın meslek ilkelerini ve genel yayın etik ilkelerini kabul eder.
Yayın Kurulu
Kent Akademisi Dergisi
Kent Akademisi | Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi
Urban Academy | Journal of Urban Culture and Management
Ayın Kitabı
Yazarlarımızdan, Nevin KILIÇ’ın,
Katilini Doğuran Aşklar söz akıntısını öz akıntısı haliyle şiire yansıtan güzel bir eser. Yazarımızı eserinden dolayı kutluyoruz.
Sayın Ramaray belli ki kurban ibadeti hakkında eksik hatta çok yanlış bilgilere sahip. Hz.İbrahim’in hikayesinin devamını bilmiyor ya da bilmemezlikten geliyor. Ayet sahih ve manası: Allah’a ne kesilen kurbanların etleri ne de kanları ulaşır, ona ulaşan ancak takvanızdır. Bu takva da kurban vesilesiyledir. Lütfen insanları yanlış yönlerdirmeyin; unutmayın ki vebali çok büyüktür.
Sevgili Dostum,
Beni üzen şey, öfke ve saldırınızdan çok, insanların sizin gibi sıkıca sahip oldukları bilgilere bağlı kalmaları ve konuları biraz derinlemesine düşünmektense, hemen reddedip atmalarıdır. İnanın ki Hz. İbrahimin hikayesini çok çok iyi biliyorum ve bildiklerimi aynen aktarmaya çalışıyorum. Yıllarca bu eğitimin içindeyim ve öğrendiklerimi gündelik hayatıma sokma uygulamasındayım. Bildiklerime zıt olan bir şeyle karşılaştığımda bile onun doğru olma ihtimalini tartıyor ve pratik hayatımda deneyimliyorum ve sonra da daha iyi anlıyorum. Fakat mektubunuzda yazmış olduğunuz şeyler söylediklerimle hiç de zıt değildir. Ve bilmenizi isterim ki benim diğer insanları yanlış yönlendirme konusundaki suçlamanız da, sadece ayeti yanlış yorumlamanızdan kaynaklanıyor. Eğer ‘kurban’ kelimesinin tam anlamını doğru ve hakiki kaynaklardan öğrenirseniz, benimle hemfikir olacağınızdan eminim. ‘Kurban’ın tam anlamı hayvan kesmek değil; Kurban, kısaca bağlılıklarınızdan vazgeçmek (ve ardından da acılarınızdan kurtarmaktır). Tanrı’ya olan adanmışlığımızı da (takva) ancak bu şekilde gösterebiliriz. Nasıl ki maddi dünyada sevginin göstergesi fedakarlıksa, Tanrı’ya olan adanmışlığımızı gösterme şekillerinden bir tanesi de feda etmek ya da vazgeçmek, yani kurban etmektir. Takva’dan da bahsederken, sizce aramızdaki ilişki böyle mi olmalıdır? Saldırı ve öfke içeren tutumunuz, manevi yolda, Tanrı’ya adanmışluık yolunda olan birilerine pek yakışmıyor. Sormak istiyorum, eğer kurban edilen hayvanın kanı ve etleri Tanrı’ya ulaşmıyorsa, bir zavallı hayvanı ördürmek neden? Tanrı’ya olan adanmışlığın ölçüsü, bağlı olmadığımız şeyleri feda etmemiz midir sizce? Aslında vermiş olduğunuz ayetle, kendi cevabınızı da vermiş bulunuyorsunuz.
Sevgi ve sağlıcakla kalın…
Öfke ve saldırı içerikli şeyler yazdığımı zannetmiyorum sadece durum değerlendirmesi yaptım. Yine de sizi üzdüyse özür dilerim. Hz.İbrahim’in hikayesinin devamı açıklığa kavuşturayım istedim. İbrahim peygamber oğlu Hz.İsmail’i kurban etmeye götürmüştür. Ancak Allah’ın emriyle bıçak kesmez. Bu esnada Cebrail bir koç ile gelir ve Hz.İbrahim koçu Allah’a kurban eder. Bundan sonra tüm İbrahimi dinlerde Zilhicce ayının 10. günü aynı şekilde kurban kesilerek kutlanan bayram olur. İslam peygamberi, Hac gibi terkedilen kurban kesmeyi, tekrar hayata geçirmiştir. Kuran-ı Kerim’de de kurban kesimi birebir “boğazından kesmek” manasındaki “venhar” (nhar=boğaz çukuru) fiiliyle “Kevser” suresinin son ayetinde anlatılmıştır: “Biz sana kevseri(bolluk) verdik, öyleyse rabbin için kurban kes(venhar).” Şüphesiz İslam keyfi olarak avlanmak gibi amaçsız bir hayvan katliamını kabul etmez.
Sevgili Dostum,
Öncelikle yapmış olduğunuz durum değerlendirmesi için teşekkür ediyorum, ama yine de belirtmek istiyorum, bunu yaparken bazı detayları atlıyor ve bu da, olayın derinine inmekten sizi alıkoyuyor. Geçen yılki kurbanla ilgili, “KURBAN FELSEFESİNE BİR BAKIŞ” başlıklı yazımı okumanızı tavsiye ediyorum. Hz. İbrahimin hikayesi detaylarıyla orada açıklanmıştır. Lütfen bu yazıyı dikkatlice okuyun. Orada başka soruların cevaplarını da bulacaksınız, örneğin, Hz. İbrahim Hz. İsmail’i neden kurban etmeye götürür? Neden Rabbin emriyle bıçak kesmez vs. Halbuki Hz. İbrahim’in bıçağı o kadar keskindi ki, öfkeyle taşa vurduğunda, taş ikiye bölünür.
Ve yine kurban felsefesine geliyoruz; kurban, feda etmektir, bağlılıklarınızdan feragat etmektir, çünkü bu dünyaya ne kadar bağlı olursanız, o kadar acı çekeceksiniz. Hz. İbrahim oğluna çok bağlıydı; bir babanın kendi öz evladına ne kadar bağlı olduğunu hayal edebilirsiniz. Hz. İbarahimin yer aldığı bu ilahi oyunla, Tanrı bizlere bu felsefeyi aktarmak istedi. Hz. İbrahimden istenilen şey, oğlundan feragat etmesiydi. O da bunu yaptı ve bu şekilde bu konuda herkese öncülük etmiş oldu.
Felsefe buydu, zavallı bir hayvanı öldürmek söz konusu bile değildi. Öldürülmek üzere indirilen koç, sadece Hz. İbrahim’in Tanrı’ya sunmuş olduğu kurbanının (oğlunu) kabul edilmesinin bir göstergesiydi.
“Rabbin için kurban ver!” Peki, sizce Rabbin buna ihtiyacı var mı? Neden bizim kurban vermemizi ister? Tek bir amaç için: kendimizi maddi bağlılıklarımızdan kurtarmak ve açı çekmemek ve bu bağlılığımızı Tanrı’ya yönlendirmek için; yani sadece ve sadece bizim iyiliğimiz için, çünkü Tanrı bizim tek iyi dileyicimizdir. Aslında Kur’anı Kerim de dahil olmak üzere, tüm kutsal kitaplarda yer alan emirlerin hepsi sadece ve sadece bizi olgunlaştırmak ve yukarıya çekmek içindir.