Yeni bir araştırmada gebelikleri sırasında fazla miktarda meyan kökü kullanan kadınların çocuklarında dikkat eksikliği hiperaktivite hastalığının (DEHH) daha fazla olduğu bildirildi.
American Journal of Epidemiology isimli dergide yayınlanan araştırma 13 yaşındaki 378 çocuk üzerinde gerçekleştirildi.
Haftada 250 gramdan daha az glisirizin kullanan gebeler “az meyan kökü kullananlar”, 500 gramdan çok kullananlar ise “fazla meyan kökü kullananlar” olarak sınıflandırıldı.
Çocuklardaki psikiyatrik problemler Child Behavior Checklist ile bilişsel fonksiyonlar nöro-psikolojik testlerle değerlendirildi.
Fazla meyan kökü kullanan annelerin çocuklarında DEHH ile ilgili davranış bozukluklarının 3 misli fazla, zekâ testlerinin 7 puan düşük olduğu ve kızlarda buluğ çağına daha erken girildiği tespit edildi.
Uzmanlar, bu sonuçları meyan kökünde bulunan ve glisirizin adı verilen kimyasalla ilişkilendiriyorlar (500 miligram glisirizin 250 gram meyan köküne eşdeğer kabul ediliyor).
Glisirizin, plasentada bulunan 11βHSD2 isimli enzimi bloke ediyor ve böylece plasentadan geçmeden önce kortizolün inaktif formu olan kortizona dönüşmesi engelleniyor.
Böylece de fetüse yüksek miktarda aktif stres hormonu kortizol geçmiş oluyor.
Kortizol beynin gelişmesi için gerekli olmakla beraber fazla olması sinir hücrelerinin (nöronlar) bölünmesi, olgunlaşması, göçü, diğer nöronlarla ilişkileri ve apoptozisi etkiliyor.
Kortizol hormonunun fazla olması, limbik sistem ve özellikle de hipokampüs bölgesini olumsuz etkileyerek çocukta zihin ve davranışlarla ilgili bozuklukların ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Aynı grubun daha önce yaptığı bir çalışmada da gebeliklerinde fazla meyan kökü kullanan kadınların çocuklarında benzer nöro-psikiyatrik bulgular olduğu belirlenmişti.
FDA ve WHO’ nun gebelikte glisirizin kullanımı ile ilgili bir uyarısı olmamakla beraber NIH (National Institute of Health) meyan kökünü gebelikte tavsiye edilmeyen yiyecekler kategorisinde değerlendiriyor.
Meyan kökü ne işe yarıyor?
Kolalı içeceklerde, şekerlemelerde ve bazı ilaçlarda bulunan meyan kökü çay olarak içilebildiği gibi şerbeti ve balı da var.
Meyan kökü, astım, bronşit, gastrit, mide ülseri gibi rahatsızlıklara iyi gelmekle beraber, vücutta su ve sodyum tutulması (ödem), potasyum düşüklüğü, tansiyon yükselmesi ve erken doğum gibi etkilere de yol açabiliyor.
Meyan kökü özellikle kalp ve tansiyon ilacı ile kan sulandırıcı ilaç kullananlarda daha tehlikeli olabiliyor.
Gelelim neticeye
Bu çalışma, bizde de tüm dünyada da bitkisel ürünlerin “zararsız” sanılması ve rastgele kullanılmasının ne kadar yanlış olduğunu ortaya koyuyor.
Özellikle de bitkisel ürünlerin gıda takviyesi adı altında satılan şekillerinin çok daha riskli olduklarını, altta yatan hastalığı olanların, ilaç kullananların çok daha dikkatli olmaları gerektiğini hatırlatırım.
Kaynaklar:
