Türkiye’de kadın istihdamı ve kadınların çalışma hayatındaki yeri konusunda önemli sorunlar yaşanıyor. Kadınların çalışma hayatında aktif yer alması ve kadın istihdamında sayının artırılmasıiçin sürekli yeni arayışlar ve yeni düzenlemeler yapılıyor, teşvikler çıkartılıyor. Ancak bir türlü istenen sonuçlar alınamıyor.
Bu hafta özellikle Başbakanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın ısrarla vurguladığı 3 çocuk ve çalışan kadınlara yönelik getirilmesi düşünülen bazı önemli teşvikler tartışıldı. Öte yandan Çalışma Bakanımız sayın Faruk Çelik, Başbakanımızın direktifleri doğrultusunda kadın istihdamına yönelik teşvik ve avantajları artırmaya yönelik çaba harcıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca kadın istihdamının teşviki için üzerinde çalışılan konular;
1- Doğum izninin 24 haftaya çıkartılması
Şu an doğumdan önce 8 hafta doğumdan sonra 8 hafta çoğul gebelikte ise 10 hafta izin kullanılmakta. İş hayatının maliyet unsurları göz önüne alındığında işverenlerin kadınlara uzun süreli izin verilmesi durumunda istihdam tercihlerinin erkekler lehine değişebileceği göz önüne alınmalıdır. Eğer kadınlara bu hak tanınacaksa işverenlerin kadın istihdamı yaratmaları durumunda ilave teşvikler tanınmalıdır. Oysa SGK bırakın teşvikleri, mevcut durumda annelerin doğum parasını bile ödememek için kırk dereden su getiriyor. Özellikle anlaşmasız özel hastanelerde rapor alan annelere doğum parası ödenmediği gibi, doğum izninden önce 10 günden uzun süreli ücretsiz izin alan annelere de sorun çıkartılıyor.
Örneğin; gebeliği sorunlu olduğu için 8 haftalık doğum izin tarihinden önce salt doğacak bebeğinin sağlığı için ücretsiz izne çıkan sigortalı kadın eğer en az bir gün sigortalı çalışıp sonra 8 haftalık doğum izni almaz ise sigortalılık niteliğini yitirdiği gerekçesiyle doğum parası alamıyor. Oysa doğum izni öncesi bir gün çalışıp sonra doğum iznine ayrılınca doğum parası alabiliyor. Bunu ne mantıkla ne de hakkaniyetle izah edemiyorum ben. SGK yetkilileri izah edebiliyor iseler bana bilgi yazısı göndersinler, ben de sizlerle paylaşayım. Bürokratik oligarşinin hukuksuz tahakkümünün sona erdirilmesi, SGK’na da hukukun gelmesi lazım.
2- Doğum iznine ayrılan kadının doğum sonrası işe alınmasının zorunlu kılınması
Mevcut durumda işverenlerin doğum nedeni ile işten ayrılan kadınları yeniden işe almalarını teşvik edici haklar verilmediği sürece, işverenlerin rekabet ve çalışma hayatlarının gereği gereğince bu kişiler yerine aldıkları kişileri işten çıkarıp yerine doğum yapan kadını almalarının maliyetlerinin göz önüne alınması gerekmektedir.
3- Çocuk yardımlarının artırılması
Halen uygulamada çocuk yardımı zorunlu olmaması nedeni ile bir çok işveren tarafından verilmemektedir. Çocuk yardımı yapan işverenlerden de asgari ücretin %2 tutarındaki bir rakamın prime tabi tutulmaması nedeni ile 2013 yılı itibarı ile işverenlere 2 çocukla sınırlı olmak üzere, her çocuk için 19,57.-TL yardım yapması önerilmektedir. Başbakanımız ısrarla 3. Çocuk için çağrıda bulunurken, SGK hem sigorta primine tabi olmayan tutarı çok düşük tutuyor, hem de 2 çocuktan fazlasına bu hakkı tanımıyor ve çocuk parasından SGK primi kesilmesini istiyor.
4- Kamu kurumlarında kreş zorunluluğunun getirilmesi
Halen Kamu kurumlarında kreş uygulaması bulunmaktadır ve ücretlidir. Bu ücretin tamamen kaldırılması ve özel işyerlerine de bu zorunluluğun getirilmesi ve özel kreşlerden alınan hizmetinde vergi ve prim teşvikleri ile desteklenmesi yerinde olacaktır.
Özellikle çalışan annelere yönelik diğer bazı düzenlemeleri ve önerileri de haftaya ele almak istiyorum.
***********
SGK Yadigar Başkana emanet
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Fatih Acar görevden alındı. Yerine SGK’da uzun bir zamandır Genel Müdürlük ve Başkan yardımcılığı görevlerinde bulunmuş olan Yadigar Gökalp İlhan atandı. Yadigar hanım ekip çalışmasına yatkın, sağduyulu, yapıcı çalışmalarıyla herkesin takdirini kazanmış, başarılı, çalışkan ve gerçekten SGK’da çok sevilen deneyimli bir bürokrat. Umarız son dönemde kırılan kalpleri ve küstürülen SGK personelini yeniden kazanır. Türkiye’nin en fazla mobbing mağduru olan kurumu ünvanını taşıyan SGK’ya çeki düzen verir. Umarız SGK’nda da hukuk gelir ve hukuksuz, sorgusuz işlemler son bulur.
Kent Akademisi | Kent Kültürü ve Yönetimi Dergisi
Journal of Environmental and Natural Search
