Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok, Alman Yazar Erich Maria Remarque (1898-1970)’ ın yazdığı bir eserdir. Savaşın korkunçluğunu ve anlamsızlığını ele alır.
Biz de bu romandan ve sorudan hareketle, 2016 başlarında, büyümede yeni ne var, diye soralım dedik ve modeli anımsamak istedik.
Büyüme modelimiz; 2000 yılına kadar iç borca, sonrasında da dış borçlanmaya dayalı olmuştur. Spekülatif-itkili büyüme devam etmektedir.
Ekonominin yabancı sermaye girişlerine bağımlı yapısı salt Türkiye’ye özgü bir durum olmayıp iktisat yazınında spekülatif-itkili büyüme (speculative-led growth) kavramıyla ifade edilen bir modeli yansıtmaktadır.
Söz konusu model, ulusal ekonomilerin çoğunlukla kısa vadeli, spekülatif sıcak para akımlarının cazibesine kapılarak bol ve ucuz döviz bolluğuna dayalı ve tüketim malları ithalatıyla şekillenen bir büyüme sürecini ifade etmektedir.
Ancak, ucuz ithalat bir yandan da dış açık (cari işlemler açığı) ve yüksek dış borçlanma yaratmakta ve ekonomideki kırılganlıkların ve düzensizliklerin ana nedenini oluşturmaktadır.
Dolayısıyla ekonomide “kırılganlıklar” 2016’ya da aktarılmış durumdadır.
Aşağıdaki tabloda kırılgan yapının göstergeleri izlenebilmektedir.
TÜİK 2015 verilerinden derlenen sözkonusu göstergeler 2016’nın da büyüme ve istihdam açısından kolay olamayacağına işaret etmektedir.
2016 başında Türkiye ekonomisinde yeni bir dönüşümün söz konusu olmadığını öne sürebiliriz.
Dış borçlanmaya dayalı, spekülatif-itkili büyüme, işsizlik ve güvencesiz istihdam biçimlerinin sürdürülmesine devam edilmektedir.
Milli Gelir (MG) içindeki ücret payları azalmaktadır. Ayrıca ücretler emek üretkenliği artışına koşut bir artış da göstermemektedir.
Türkiye, yüzde 2 veya 3’ lük büyüme hızlarıyla ne işsizliği azaltabilir, ne anlamlı bir gelir yaratıp bölüşümü düzeltebilir, ne de küresel rekabette ileri noktalara çıkabilir.
Bu da bir çeşit “orta sınıf” yaşamaya devam demektir.
Bizim hem daha yükseklerden uçmaya, hem daha hızlı uçmaya, hem de toplumsal bir havalanmaya çok ihtiyacımız var.
Bunun için daha adil, üretken, kapsamlı bir toplumsal büyüme ve kalkınma modelini hemen konuşmalı, çalışmalı ve tartışmalıyız..
Artık, hem Batı cephesinde, hem de büyüme modelinde değişen bir şeyler olsun istiyoruz.
Katılır mısınız?
