Nature isimli tıp dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre burun zarının zedelenmesi burunda yerleşmiş olan bakterilerin beyne ulaşmasını kolaylaştırabiliyor ve beyinde bu bakterilerle mücadele için üretilen proteinler Alzheimer hastalığındakine benzer şekilde kümler oluşturabiliyor (1).
Avustralya Griffith Üniversitesi tarafından fareler üzerinde yapılan araştırmada bir grup farenin burnuna Chlamydia bakterileri bir gruba ise tuzlu su enjekte edildi.
Chlamydia pneumoniae, solunum yolu enfeksiyonları ve zatürreye sebep oluyor ve geç başlangıçlı bunma olan hastaların beyninde de bulunabiliyor.
72 saat sonra burunda bulunan Chlamydia pneumoniae türü bakterilerin burun mukozasında oluşan zedelenmeler sonucu koku ve trigeminal sinirleri aracılığıyla beyne ulaşabileceği gösterildi.
28 gün sonra yapılan incelemelerde bulaşıcı dozu alan farelerde beynin buruna en yakın kısmında daha fazla bakteri tespit etti. Bu saha, beynin koku alma duygusuyla ilgili bölümü idi.
Burunlarına bakteri enjekte edilen farelerde ayrıca bakterilerin etrafında enfeksiyonla mücadele maksadıyla üretilen amiloid β proteini kümeleri vardı.
Alzheimer hastalığıyla ilgili gen profillerinin, enfeksiyondan 28 gün sonra enfeksiyondan yedi gün sonrasına kıyasla daha fazla olduğu da tespit edildi.
Gelelim neticeye
Araştırmanın metodolojik kusurları bir tarafa, bu bakterinin Alzheimer veya bunamaya yol açmasının, protein plakları bunama münasebetinin ispatlanması gerekiyor.
Fareler üzerinde yapılan bir araştırmadan çıkan sonuçların insanlar için geçerli olacağını iddia etmek de elbette mümkün değil.
Araştırmanın medyada, burun karıştırma veya burundan kıl koparma gibi hareketlerin bunamaya yol açabileceği şeklinde yer almasını ise yanlış bulmuyorum (2, 3, 4).
Bu haberleri okuyup da burun karıştırmaktan, burundan kıl koparmaktan vaz geçenler olabilir ama söyleyin bana “Bunun ne mahsuru var”.
Bunlar zaten toplum içinde yapılmaması gereken şeyler.
Kaynaklar:
1. https://www.nature.com/articles/s41598-022-06749-9
2. https://nypost.com/2022/10/31/how-picking-your-nose-could-increase-risk-of-alzheimers/
4. https://theconversation.com/does-picking-your-nose-really-increase-your-risk-of-dementia-193463
***
