Bursa’da Zaman

Uludağ’ın eteğine yaslanmış,
Haklı yere yeşil Bursa ün almış.

Uzun yol caddeler, selamlıyordu
Bir yanda camiler nam alıyordu.

Dağla vadi özdeş teleferikle,
Hamam hamam olmuş ünlü Çekirge.
MD

Güneşli bir 27 Ekim günü dördümüz araçla yola çıktık. Durucan’ı da okulundan alarak Bursa’ya yöneldik. Eskihisar’da bindiğimiz araba vapuru, martıların rehberliğinde Topçular’da indirdi.

Yol boyu güneşin yansıdığı hoş doğa görüntülerini izleyerek onlarca yıl sonra tekrar Bursa’ya ulaştık. Planlamaya göre ziyarette bulunacağımız aileleri ve gezeceğimiz yerleri dikkate aldık. Uludağ’ın eteğinde ilerlerken Bursa’nın güzel manzarasını yukarıdan görme fırsatımızda oldu!

Nilüfer’de Zorluoğlu ailesini ziyaretimiz ve söyleşimiz sonrası kent merkezinde gezdik ve Uludağ’ın yamacındaki yoldan Ecz. Kara’lara konuk olduk. İlgilerini ve konukseverliklerini gördük! Geçmişte Isparta’da görev yaptığımız Milli Eğitim Müdürümüz Şahin Şahin ile özlem giderdik. O, ezbere şiirlerini okudu. Dört Mevsim adlı şiir kitabını verdi. Ben de Haykırış adlı şiir kitabımı sundum. Sonrasında Kükürtlü semtinde Bayar ailesini ziyaret ettik. Güncel konularda söyleştik. (Evlerine uğradığımız üç ailenin de gösterdiği yakınlığa teşekkür ederiz.)

Kent merkezine geldik. Buraların ara sokakları çok dar. Araçlar ilerleme zorluğu çekmekteler. Trafik yoğunluğu gerilim yaratmaktadır. Doğru olanı bu dar yollar trafiğe kapalı olmalıdır. Aralıklarla otopark yapılmış. Ne ki birileri kollanıyor görüntüsü düşündürücüdür! Ana caddeler geniş, araç çokluğu dikkat çekmekte, toplu taşımada raylı sistem ve belediye otobüsleri rahatlık sağlamaktadır.

Bursa Kent Müzesi, görülmeye değer! Kentin belleğini oluşturmaktadır. İlgiyle izledik ve kimi fotoğraf kareleri aldık. Üç katlı olan yapının 1. katında: “Yaşam ve Kültürüyle Bursa” adlı tematik galeride Bursa’ya damgasını vurmuş adlar, kentin unutulmuş ya da unutulmaya yüz tutmuş gelenek ve görenekleri, alışkanlıkları anlatılmaktadır.
Zemin Katında: Bursa tarihi ve kentin yıllar boyunca yaşadığı değişimler, kronolojik bir sırayla gözler önüne serilmektedir. Bursa kentinin Osmanlı Devleti tarafından fethi, Osmanlı’nın ilk başkenti olan Bursa’nın imparatorluk boyunca tanık olduğu tarihi olaylar ve Kurtuluş Savaşı dönemi; müzeye gelen ziyaretçilerin gözünde canlanmaktadır. Bu bölümde yer alan ‘Çağdaş Bursa’ adlı alanda ise Cumhuriyet dönemi boyunca kentin gelişim süreçlerini; Bursa’yı Bursa Yapanlar, Atatürk ve Bursa, Mimari Yapı gibi konu başlıkları altında yapılan çalışmalarla görülmektedir.
Bodrum Katta: El Sanatları Çarşısı, İpek Kenti Bursa ve Üreten Bursa, bölümleri yer almaktadır. El Sanatları Çarşısında kumaşçı, arabacı, nalbant, saraç, semerci, yemenici gibi dükkânların özgün dekor ve canlandırmaları ilgiyle izlenmektedir.

Koza Han ve Ulu Camii gördüğüz yerler oldu. O çevrede güzel havadan yararlanmayı yeğleyen çok sayıda insanın gezindiği de coşkulu bir görünümdü!
***

Denizden yüksekliği: 155 m. Nüfusu: 2.901.396, Toplam 10 bin 886,3811 kilometrekarelik alana sahip olan Yeşil Bursa’nın 17 ilçesi var. İşte o ilçeler:

Mudanya, Gürsu, Orhaneli, İnegöl, İznik, Kestel, Keles, Yıldırım, Gemlik, Orhangazi, Karacabey, Osmangazi, Nilüfer,  Büyükorhan, Mustafakemalpaşa, Harmancık ve Yenişehir…

Güneş’i ve Bursa’yı geride bırakırken geldiğimiz yoldan Bursa’da bellek olan Tanpınar şiirini okuyarak İstanbul’a dönüşümüzü sürdürdük.

Bursa’da Zaman

Bursa’da bir eski cami avlusu,
Küçük şadırvanda şakırdıyan su;
Orhan zamanından kalma bir duvar…
Onunla bir yaşta ihtiyar çınar
Eliyor dört yana sakin bir günü.
Bir rüyadan arta kalmanın hüznü
İçinde gülüyor bana derinden.
Yüzlerce çeşmenin serinliğinden
Ovanın yeşili göğün mavisi
Ve mimarîlerin en ilâhisi.

Bir zafer müjdesi burda her isim:
Sanki tek bir anda gün, saat, mevsim
Yaşıyor sihrini geçmiş zamanın
Hâlâ bu taşlarda gülen rüyanın.
Güvercin bakışlı sessizlik bile
Çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle.
Gümüşlü bir fecrin zafer aynası,
Muradiye, sabrın acı meyvası,
Ömrünün timsali beyaz Nilüfer,
Türbeler, camiler, eski bahçeler,
Şanlı hikâyesi binlerce erin
Sesi nabzım olmuş hengâmelerin
Nakleder yâdını gelen geçene.

Bu hayâle uyur Bursa her gece,
Her şafak onunla uyanır, güler
Gümüş aydınlıkta serviler, güller
Serin hülyasıyla çeşmelerinin.
Başındayım sanki bir mucizenin,
Su sesi ve kanat şakırtılarından
Billûr bir âvize Bursa’da zaman.

Yeşil türbesini gezdik dün akşam,
Duyduk bir musikî gibi zamandan
Çinilere sinmiş Kur’an sesini.
Fetih günlerinin saf neşesini
Aydınlanmış buldum tebessümünle.

İsterdim bu eski yerde seninle
Başbaşa uyumak son uykumuzu,
Bu hayâl içinde… Ve ufkumuzu
Çepçevre kaplasın bu ziya, bu renk,
Havayı dolduran uhrevî âhenk..
Bir ilâh uykusu olur elbette
Ölüm bu tılsımlı ebediyette,
Belki de rüyâsı bu cetlerin,
Beyaz bahçesinde su seslerinin…

Ahmet Hamdi Tanpınar

Sanat kenti Bursa’ya gidilir de şiir yazılmaz mı? İşte kaleme aldığım şiirim:

 Yeşil Bursa

Güneşi Ege’ye gömerken girdim,
Yeşiller kentini o akşam gördüm.

Uludağ’ın eteğine yaslanmış,
Haklı yere yeşil Bursa ün almış.

Uzun yol caddeler, selamlıyordu
Bir yanda camiler nam alıyordu.

Dağla vadi özdeş teleferikle,
Hamam hamam olmuş ünlü Çekirge.

Sanayi, fabrika düz ovadaydı
Onunla tanışmam ramazandaydı.

Merinos ünlenmiş tüm Avrupa’ya,
Yollar düşmeli Kapalı çarşı’ya.

Esindir ozana güzel ilimiz,
Tanpınar’dan gelir dizelerimiz.

Yılan yollar, Uludağ’ı dolanır
Dolanır ve kente hayran kalınır.

Güneşi Ege’ye gömerken girdim
Yeşiller kentini o akşam gördüm.

Muhsin Durucan

*