Balıkçıları da Kazandıralım mı? (I)

“Balığı tutan değil satan kazanır” derler ama nasıl kazanır? Evet nasıl kazanır veya kazandırılır diyerek sorgulama yapmıyoruz ama artık sorgulanmasının da zamanın geldiğini düşünüyorum açıkçası..

Öncelikle araştırma sonuçlarına göre yurdumuzda balık üretimine şöyle bir göz atalım.

Türkiye’de Balık Üretiminin Denizlere Göre Dağılışı:

Deniz balıkçılığı: Ülkemizdeki su ürünlerinin büyük bir kısmı (% 90) denizlerden elde edilmektedir.

Denizlerden sağlanan balık üretiminin

% 81 ini Karadeniz

% 11′ini Marmara,

% 5 ini Ege,

% 3 ünü Akdeniz karşılıyor.

Bu dağılımı görünce beklide sizlerde benim gibi şaşırmışsınızdır, açıkçası ben şaşırdığımı söylemek istiyorum.

Tatlı su balıkçılığımız da var bunuda göz ardı edemeyiz. Bu balıkçılık akarsularda tatlı su göllerinde ve barajlarda yapılmakta. Eğirdir, Beyşehir, Ulubat, İznik, Sapanca, Çıldır göllerinde tatlı su balıkçılığı yapılırken, Son yıllarda Keban, Karakaya, Seyhan, Hirfanlı, Atatürk gibi baraj göllerinde balık üretim çalışmaları başlamış.

Birde her ne kadar 3 tarafı denizle çevrili yurdumda bana ters gelse de kültür balıkçılığı aldı başını gidiyor. Bunların başında son yıllarda temiz akarsu boylarında, özel yapılmış havuzlarda kültür balıkçılığı yapılmakta ve çoğunlukla alabalık yetiştirilmektedir.

Birçok balıkçıyla görüştüm soruyorum sizin sorununuz ne?

Sözlerimin başında demiştim ya “bir dokun, bin ah işit”

Çoğunluğu söz birliği etmişçesine :

Taşıma ve depolama imkânlarımız yetersiz. Depolama ve soğutuculu araçlarla taşıma olanaklarımız artırılmalı.

Bunlar  olmazsa olmazlarımızdan biri. Gelelim diğer sorunlarımıza, kooperatifler, tutulan balığın pazarlamasını, değerlendirilmesini, özetle katma değer yaratan diğer hizmetleri de ellerinde tutmalıdır. Balıkçılıkta ilk halkadan son tüketim halkasına kadar tüm hizmetler kooperatif bünyesinde tutulduğunda, elde edilen katma değerler kooperatif içinde kalabilecek ve bu da balıkçıya yansıyacaktır.

Kooperatifçilik balıkçılığın içinde bulunduğu sorunları ortadan kaldırmak, bunun yanında balık stoklarını ve balıkçı toplumunu sürdürülebilir kılmak için en uygun araçlardan biri olarak görüyoruz.

Bu durumda sohbetlerden ve araştırmalarımdan da görülüyor ki Karadeniz, Marmara,Ege denizi ve Akdeniz bölgelerinde kar eden ve bu karı yıl sonunda üyelerine dağıtan balıkçı kooperatifi sayısı son derece sınırlı. Balıkçıların ağ ve malzeme, düşük faizli kredi ihtiyacını karşılayan, düzenli işleyen kooperatifler yok mu var elbette  ama bunların sayısı çok az. Bölgelerde mevcut kooperatiflerin çoğu genel kurullarda bir araya gelmekte, bu özellikleriyle adeta birer tabela kooperatifi görüntüsü vermektedirler. Öyleyse balıkçılıkta etkin organizasyona acil ihtiyaç vardır. Balıkçıların en çok yakındığı konu, yakalanan balıkların değer fiyatının altında satılmasıdır. Üreticiden tüketiciye kadar olan fiyatların gelişiminde Et, Tavuk ve Balık buradaki sonuca göre aynı kaderi paylaşıyorlar. 

Ağ’dan dökülüp hale gelen balıkla tüketiciye yansıyan fiyat arasında büyük bir fark var. Peki bunu kimler belirliyor?

Haaa bakın bu arada ET ve BALIK Kurumu ne iş yapar? Et ve Balık konusunda işlevi nedir diye sorsam biliyorum gülünç duruma düşerim ama ben yine de hem soruyorum hem de kendi kendime acaba görevi yurdumda hayvancılığı yok etmek mi? Diyorum.

Bu cevaptan çok soruya soruyla cevap vermek oldu. Hadi bakalım gel çık işin içinden dedim kendi kendime.

Neyse nerede kalmıştık?

Bizim bir atasözümüz vardır “Bal tutan parmağını yalar” derler bu her yerde her zaman için geçerlidir “hayır her yerde geçerli değildir “diyen varsa çıksın karşıma açıklasın ki bilelim bende özrümü dile getireyim.

Haydi hodri meydan.

Balıkçı balıktan dönüyor. Daha denizde başlıyor ağlarını temizlemeye emek verdiği gece uykusuz kaldığı uğrunda yaz’ı da kış’ı da sular içinde geçen ekmek parasının karşılığını alma hayalleri içinde dönüyor. Bu yolda ki son durağı balık hali.

Balık hali ve balığın fiyatının belirlenmesi. 

Tabi ağ’dan doğrudan doğruya tezgahında satış yapan balıkçılarımızda var.

Bunları sonraki yazı dizimizde devam edeceğiz…

Haydi, rast gele…