451 Memleketimden İnsan Manzaraları
Bir Öğretmenin, Öğretmenine Mektubu
Bir süre önce Güncel Sanat dergisinin 2023 Eylül-Ekim sayısında eğitimci yazar Fazilet Özkan Por’un “Adın Kadın” başlıklı güzel bir yazısını okumuştum. Derginin genel yönetmenim Arslan Bayır da çok beğenmiş olacak ki 80 sayfalık dergisinin en başına koymuş; okuyucuyu bilinçlendirip düşündürmeyi amaçlayan bu emek ürünü makaleyi.
Yazarımız, kendisine ait şu dizelerle dikkatimizi çekiyor önce:
Yıkımdan, yok oluştan
umursamazlıktan, acıdan
ve acıdan,
gözler yaşlı, yürekler ağır
yürekler çağıl çağıl…
ve sorumlular
sağır, sağır, sağır!…
Hemen hemen tüm dünyada ama en çok da Ortadoğu’da ve ülkemizde kadınlara yapılan haksızlık ve zulümlere isyan eden yazar, şu satırlarla bitirmiş sözlerini:
“KADININ şiddetsiz, sömürüsüz bir dünya ve ülke için; kadın olmanın gururuyla emeğine, bedenine, kimliğine sahip çıkabileceği, insanca yaşayabileceği, başarılarıyla övünebileceğimiz aydın, özgür ve mutlu günlerine…” (1)
Berfin Bahar(2) dergisinde de çok gerçekçi ve duygusal öykülerini okuyorum bu yazarın. Şu anda eşiyle birlikte ABD’de olduğunu ve daha bir süre orada kalacağını öğrendiğim yazarın ilginç bir mektubuna rastladım internette. 58 yıl önceki bir öğretmenine göndermiş; Amerika’dan…
“Herkesin gitmeye can attığı Amerika’da, yıllardır özlediğin işadamı oğullarının yanındasın. Gez, dolaş, keyfine bak. Yarım yüzyıl önceki öğretmenini anımsamanın ne yeri, ne zamanı…” diye düşündüm önce ama okuyunca utandım da kendimden, sildim bu düşünceyi belleğimden. Siz ne diyeceksiniz bakalım:
“Sevgili Öğretmenim;
Sevdiğiniz dostlarınızdan, arkadaşlarınızdan duyacağınız her söz, alacağınız her ileti ayrı bir önem kazanıyor; uzaklarda olunca evinizden, ülkenizden… Geleceğini bildiğiniz, beklediğiniz bir haftalık yazı bile olsa seviniyorsunuz; çocuklar gibi. Öyle okumaya başladım bu kez de “Yazar Portal”daki yazınızı merakla, yüreğim pır pır… Aaaaa o da ne! ‘Ben de varım’ bu haftalık yazınızda. Yalnızca adım bile olsa, daha bir mutlu oluyorum. Teşekkürler ediyorum can öğretmenime.
Önceki bir söyleşinizde, “Düşünce özgürlüğünü savundum hep. Ben böyleydim, yine de öyleyim” diyorsunuz ya. Evet öyleydiniz. Ve dünkü öğretmenimi görüyorum hep karşımda, bugün de… Ve düşünmeyi, düşündüğünü yazmayı ve daha neler neler öğrettiklerinizi anımsıyorum. Her öğrencinizde ayrı bir iz bırakmış olabilirsiniz ama benim bakışım daha bir başka.
İzninizle anılarımla bir yolculuğa çıkabilir miyiz?
Yıllaaar yıllar öncesine bakıyorum; gözlerim buğulu… Acısı tatlısıyla, hüznü mutluluğuyla, bir iç yolculuğu yapıyorum geçmişe doğru. Uzaktaaaan, çok uzaktan… Yitirdiklerimin acısını, uzağımdaki sevdiklerimin buruk, kopkoyu özlemini yaşıyorum… Anılarımın arasında dolaşıyorum:
İlkokulu yeni bitirmiş, sessiz bir kız çocuğunun sınav kazanıp yatılı bir öğretmen okuluna yeni başladığı günlerdeyim.
Sonra mı? Sonra, hiç unutamadığım bir öğretmenimle karşılaşıyorum. Unutulmayan, hep anılarımda yaşayan bir can öğretmenimle… Oysa yarım yüzyılı çoktan geçti görüşmeyeli.
Öğretmen okulu birinci sınıftayım. Yeni geldik evlerimizden. Okuldaki ilk haftamız.
Bugün, ilk iki saat Türkçe dersimiz var. Öğretmeni merakla bekliyoruz. Yüreğim pır pır heyecandan… İlkokulda da Türkçe dersini severdim.
Kendi kendime konuşurken uzun boylu, lâcivert takım elbiseli, yakışıklı, genç bir öğretmen giriyor sınıfa. Türkçe öğretmenimiz… Kısaca kendini tanıttı önce, arı Türkçesi, güzel konuşmasıyla. Ders boyu süren; tanışmalı sınıf yoklamasını yaparken, hepimizi tek tek konuşturmuş; bizimle, ailemizle ilgilenmişti; güleç yüzüyle.
Neler okuduğumuzu sormuş; ders kitabı dışında okuma olanağı bulamayan arkadaşlarımızı da yargılamadan, kınamadan dinlemişti; sakin duruşuyla. O öğretmen sizdiniz işte!
İlk dersimizde Kemalettin Kamu’nun bir şiirini okumuştunuz bize, ‘’Gurbet”…
Gurbet o kadar acı
Ki, ne varsa içimde,
Hepsi bana yabancı,
Hepsi başka biçimde.
Yumuşacık sesinizle okuduğunuz, kendimizden bir şeyler bulduğumuz bu örnekle, yüreklerimizde şiir ateşi yakarak bitirmiştiniz dersi.
Zamanın nasıl geçtiğini anlayamamış; “İşte benim örnek öğretmenim!’’ demiştim. Tüm sınıf mutluyduk.
‘’Öğretmen, bir sanatçı gibi, işine büyük bir tutkuyla âşık olmalıdır.’’ diyen ünlü yazar Anton ÇEHOV’un sözünü doğruluyordunuz.
Artık özlemle bekler olmuştum Türkçe dersini. ’’Öğretmenimiz şiirler okusun; yeni ozanları, yazarları tanıtıp kitaplar önersin.’’ diye.
Derste neler öğrenmiyorduk ki!..
Saygı, sevgi, ince duygululuk, dostluk, sanatseverlik, bilimsel düşünerek var olma bilinci… Tüm bunlar için de okumak gerektiği… Açtık kitaplara. Sınıfta, bahçede, yemekhanede, yatakhanede her yerde doyumsuzca okuyorduk. Düşünüyor, okuduğumuz kitapları tartışıyorduk sınıfta… Bizi gururla mutlulukla izliyordunuz hep.
‘’Öğretmenler! Öğrencilerinize bir şey öğretmeyin, onların düşünmelerini sağlayın…’’ diyen SOKRAT’ı düşünüyordunuz belki!..
Okuduklarımızı değerlendiriyor, yazmaya özendiriyor, yazdıklarımızı da duvar gazetemizde yayınlıyordunuz. Gazetemizin adı mı?
‘’ÖZDÜŞÜN’’
‘’Düşünüyorum öyleyse varım.’’ Descartes
Gazete başlığının altında yazılı bu anlamlı söz, gazetenin amacını belirliyordu.
***
Tüm öğrenciliğimiz boyunca birçok öğretmenimizi tanır, öğretisinden geçeriz. Ama yüreğimizde yer edenleri, iz bırakanları anımsarız. Görüşmesek de unutamayız, örnek aldığımız, benzemeye çalıştığımız o öğretmenlerimizi.
Tanıtmak öyle zor ki sizi, saygıdeğer öğretmenim! Hep bir şeyler eksik kalıyor. Ancak, koooooocaman bir teşekkür borcum var size:
TÜRKÇE’yi çok güzel konuşup sevdirdiğiniz için;
Duyumsayarak okuduğunuz şiirlerle, şiir sevdalısı yaptığınız için;
Şiir, öykü yarışmaları düzenleyip yazmaya yönlendirdiğiniz için;
Sınıfta, okulda, gazete çıkartıp yazılarımızı gazetede okumanın çocukça gururunu yaşattığınız için;
Okumanın, her kitapla yeni bir dünyada yaşamanın sevincini tattırdığınız için;
Ayda bir kez tiyatro salonunda tüm okul öğrencilerine, okuduğumuz bir kitabı tanıtmamıza, toplum karşısında konuşma rahatlığı kazanmamıza fırsat tanıdığınız için;
“Sevgiyle doluysa yüreğiniz, içten bakıyorsa gözleriniz; öğretmenlikte başarılı olunur.” gerçek örneğini görmemize olanak sağladığınız için;
Köylere geziye götürüp köy çocuklarının gözlerindeki bizler gibi öğretmen olabilme isteğini, okuma kıvılcımını gösterdiğiniz için;
Aklın, biliminin, özgür düşünmenin, özgürlükçü olmanın üstünlüğünü kavrattığınız için;
Bizi, Atatürk ilke ve devrimlerine inanan, onları savunan, yurtsever öğretmenler olarak yetiştirdiğiniz için;
Bu yaşımda bile yazabileceğime inandırarak beni yüreklendirdiğiniz için;
Sonsuz teşekkürler öğretmenim!…
‘’bir gün gelir
gelir bir gün
gönüllerde yaşarım ben’’
diyorsunuz ya bir şiirinizde!
Hep gönlümde yaşadınız, her zaman esin verdiniz; unutulmaz öğretmenim.
Yazılarınızla öğretmeye, düşündürmeye, sorgulatmaya, aydınlatmaya devam eden siz öğretmenimi, elli beş yıl sonra yeniden bulmanın mutluluğunu yaşıyorum.
Ailenizle, sevdiklerinizle nice sağlıklı yıllar diliyorum size; sevgili öğretmenim.
Sımsıcak duygularla güzellikler yazan, sevgi dokuyan kaleminiz hiç susmasın!
Dostluk, sevgi ve saygılarımla…
İyi ki varsınız, sevgili öğretmenim!
Fazilet ÖZKAN POR”
***
Geçen hafta, yaklaşık 60 yıl önceki bir öğretmenine yazmış, bu güzel mektubu yazar. Ancak okulun adı da yok, öğretmenin adı da… Düşsel bir öğretmen midir seslendiği, gerçek mi, ona karar veremedim ben. İster gerçek olsun yazarın öğretmeni, isterse düşsel… Önemli değil. Önemli olan yazılıp söylenenler…
Kırk, elli yıldır unutamadığınız öğretmenleriniz oldu mu sizin de?
Varsa, siz de yazın da okuyalım, bilelim. Sizi de tanıyalım, öğretmeninizi de…
1) GÜNCEL SANAT (Kültür, Sanat, Edebiyat Dergisi) Yıl 15, Sayı 86, E-Posta: alanyaguncel@gmail.com; Yazışma: PK 66 Alanya/Antalya, Tel: 0532 409 45 21
2) BERFİN BAHAR (Aylık Kültür Sanat Edebiyat Dergisi) Yıl 28, Cağaloğlu/İstanbul, Genel Yönetmeni: İsmet Arslan, E-Posta: berfinbahar@berfin.net; Tel: 0212 513 79 00
Hüseyin Erkan
