Depremin ilk günü İstanbul’dan yola çıkarak gittiğim Kahramanmaraş’ta yaklaşık 15 gün kadar çalışmalara katıldım. Asrın afeti diyebileceğim bu depremde yaraları sarmakla uğraşırken, sosyal medyada bir kısım provokatörlerin insafsız, yalan yanlış açıklamalarının vatandaşları deprem kadar üzdüğünü belirtmeliyim.
Depremzedelere yönelik Türkiye’nin dört bir yanından gelen kamu görevlileri yanında STK’lar, gönüllüler adeta vatandaşlara hizmet yarışında idi.
İsimlerini yazsam belki tüm yazıyı dolduracak kadar fazla sayıdaki STK’larımıza, gönüllülere minnettarım.
Depremin bir de çalışma hayatına ilişkin işlemleri vardı, işyerlerinin bir kısmı yıkılmış, zarar görmüş, bir kısmı ise makinelerin elden geçmesini bekliyor. Özellikle Adıyaman, Kahramanmaraş, Malatya ve Hatay’daki fabrikaların bu anlamda teknik kontrollerinin yapılması ve eksiklerin tamamlanması bölge için büyük önem taşıyor. Normalleşme için bölgede kurulan çadırkent ve konteynerkent’ler başta olmak üzere depremzedelerin hayatlarını kolaylaştıracak çalışmalar tüm hızıyla sürüyor. Sağlam işletmelerin bir an önce faaliyete başlaması bölgeye moral olacak.
İşte önceki gün Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile
Olağanüstü hal kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanına ilişkin alından tedbirlere dair cumhurbaşkanlığı kararnamesi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kısa Çalışma Ödeneği
Karara göre, deprem felaketi sonrası 8 Şubat tarihinde ilan edilen OHAL kapsamındaki illerde deprem nedeniyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğu belgelenen işyerlerinde kısa çalışma uygulamasına gidilecek. Hasar durumunu belgeleyen işverenlerin başvurusu doğrultusunda kısa çalışma ödeneği verilecek.
Olağanüstü hal süresince depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle işverenlerin Türkiye İş Kurumuna yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, depremden etkilenme durumuna göre, olağanüstü hal ilan edilen bölgeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenecek il ve ilçelerde bulunan işyerleri ile deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeden kısa çalışma uygulaması başlayacak. Kısa çalışma ödeneği üç aya kadar sürecek. Gerekirse bu süre Cumhurbaşkanı kararı ile uzatılabilecek.
Kısa çalışma başvuruları elektronik ortamda yapılmakta olup, https://www.turkiye.gov.tr/iskur-kisa-calisma-odenegi-basvurusu linki üzerinden işverenlerin başvuru yapması mümkündür. Çalışanın kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için son 120 gün işsiz olmaması ve son 3 yıl içinde en az 600 prim gününün bulunması gerekmektedir.
Fesih Yasağı
Olağanüstü hal ilan edilen illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, 22.02.2023 tarihinden itibaren olağanüstü hal süresince 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemez.
Yasağa aykırı şekilde iş akdini fesheden işverene, her ay için bir aylık asgari ücret tutarında ceza verilecek.
Nakdi Ücret Desteği
Olağanüstü hal ilan edilen illerde, 06.02.2023 tarihi itibarıyla iş sözleşmesi bulunan işçilerden, işvereni tarafından; kısa çalışma ödeneği hak sahipliği oluşmayanlar ile işyerinin kapanması veya kapatılması sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayanlara nakdi ücret desteği verilecek.
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla çalışanların daha önce oluşan bir işsizlik veya kısa çalışma ödeneği hak sahipliği var ancak kısa çalışma döneminde hak sahipliği süresi bitmiş ise kısa çalışma veya işsiz kaldıkları süre ve olağanüstü hal süresini geçmemek üzere çalışanlara günlük 133,44 TL nakdi ücret desteği ödenecek.
