Sevgili okurlarım, “Karapapakların Sosyolojik Kökenleriyle ilgili yapmış olduğum araştırma sonuçlarını, “Karapapaklar ve Öykülerim” adlı kitabımda yayınlanmıştır. Ancak daha çok okuyucuya hitap etmesi için, köşe yazarı olduğum “Onlie Bilgi İletişim İnteraktif Köşe Yazarları Gazetesinde” tamamının yayınlanmasına kara verdim. Bir birinden ilginç olan yazılarımı takip etmek isteyen okurlarım, “mursel@yazarportal.com” veya www.yazarportal.com dan takip edebilirler.
Karapapaklar, Oğuz boyundan olan Kıpçak Türklerinin bir alt uruğudur. Karapapakların yaşadıkları bölgelere baktığımızda, Kafkasya bölgesinden başlayarak, Gürcistan, Azerbaycan, İran’ın Suludüz bölgeleri haricinde, Türkiye’de, Doğu ve İç Anadolu bölgelerinin içinde yer alan Kars, Ardahan, Ağrı, Muş, Sivas, Çorum, Kayseri, Bursa, İzmir ve İstanbul gibi şehirlerde, yaşadıkları bilinmektedir. Bu alan ve bölgeler içinde yaşamakta olan, Karapapakları tanıyıp bilmekle birlikte, onların kültürel ve sanatsal başarılarını bilmemiz adına, bu çalışmamı başlatmış bulundum. Kafkasya ve çevresinde yaşayan Kara papaklar, X1X. Yüz yıl öncesinde, muhtelif dönemlerde Azerbaycan, Gürcistan ve İran devleti yanında, büyük güç olarak da kendilerine has, Kazak-Şemsendin Hanlığı, Borçalı Sultanlığı gibi, hanlık ve Sultanlıkta kurmuşlardır.
Günümüzde yaşayan Karapapaklar topluluğu, tarihi süreçler içinde muhtelif zamanlarda bazı devletler ve milletler tarafından defalarca işgal edilmişlerdir. Bu işgaller sonucunda, zorunlu göçe tabi tutulmuşlardır. Zaman zaman Ruslar, İranlılar ve zaman zaman da Türk yöneticileri tarafından da çeşitli bahanelerle, baskı ve işkence görmüşlerdir. Yapılan bu fiillerden dolayı, birlik ve beraberlikleri bozulmuş olup, küçük azınlıklar halinde belirtmiş olduğum bölge ve şehirlerde yaşamaya başlamışlardır.
Bu bölge ve şehirlerde yaşayan Karapapaklar, genellikle Sünni (Hanefi) mezhebine mensupturlar. Ancak İran’ın Suludüz, Azerbaycan ve Gürcistan’ın bazı yerlerinde yaşayanlardan bir kısmı da, Şia (Caferi) mezhebini kabul etmişlerdir. Karapapakların dili tamamen Türkçe olup, Azerbaycan Türkçesiyle karışık olarak konuştukları da bilinmektedir. Karapapak soyundan gelen bugün ki Hıdırlı sülalesi, Gürcistan’ın Sadaklı Bölgesinde yaşayan Adıgüzelli Ocağından olan, Hıdıroğlu boyunun devamıdır. Adıgüzelli Ocağından olan Hıdıroğlu Kerim’de, Sadaklı Kentinin Büyük Hacıllı veya Hançallı köyünde yaşamıştır. “Hıdırlı” ailesinin bu güne gelişinin ilk bilineni olan, Adıgüzelli Hıdıroğlu Kerim’dir. Bu bilgiler ışığında, soyumuzun uzantısı, Adıgüzelli Ocağı Hıdıroğlu Kerim gerçeğine dayanmaktadır.
Bu itibarla yazılımlar, Karapapak Adıgüzelli Hıdıroğlu, Hıdırlı soyunun önemli bir belgesidir. Umarım ki bu önemli soy araştırmasına, yeni neslide kendini ilave ederek devam ettirirler. Bu çalışmamda elde ettiğim bilgiler ışığında, Gürcistan’da yaşayan “Karapapak, Adıgüzelli Hıdıroğlu” Ocağından olan erkek ve kadın adlarının, tamamına yakını, Hıdırlı sülalesindeki erkek ve kadın adlarıyla örtüştüğü görülmektedir. Buda gösteriyor ki, Hıdırlı soyunun başı Adıgüzelli Ocağından başlayarak, devam ettiğidir. Bu ocağın devamı, Hıdıroğlu soyuna uzanmaktadır. XVII. yüzyıl öncesi ve sonrasında yaşanmışlıklarla birlikte, XVIII. yüzyıl ve sonrasında, yaşanmış olunan öykülerin çok önemli olanlarını derlemiş ve yazmış bulundum. Bunu biliniz ki, Adıgüzelli Ocağından olan Hıdıroğlu ve ailesi, Oğuz Türklerinden olan, Kara papak adıyla bilinen Türk soyundan gelmektedir. O günden, günümüze kadar geçen süreler içinde, yaşantılarını unutturmadan, varlıklarını sürdüren büyük bir ailedir.
Bu gerçeği ortaya çıkarmak adına, geçmişimizi yıllarca araştırdım. Çok yönlü kişileri dinledim. Birçok belgeleri inceledim. Almış olduğum notlarımla bu eserin yazılımını gerçekleştirmiş oldum. Aynı zamanda şüphe götürmeyen bilgilere dayalı olmasını sağladım. Eserin meydana gelişindeki gayretim, geçmişi araştırıp öğrenmekti. Bunu da başarmış kabul ediyorum.
Çünkü o yaşanmışlığın içinde yer alan değerli kişilerin, yaşamış oldukları öykülerini derleyerek, sizlere sunmuş bulundum. Bu öykülerde, hiçbir zaman birilerini övmek ve ya birilerini karalamak maksadını taşımadım. Bu çalışma, tamamen gerçek bilgilere dayalı bir yaşanmışlığının öyküsü olsun istedim. Bu itibarla bu yaşanmışlıktan, kendimize düşen bir payı çıkarma çalıştım.
O nedenle bu yazılım şoven düşünceyle yazılmış olan, bir yazılım değildir. Bu eserimi okuyanlar bilsinler ki, ben özümü unutmadım ve unutmaya da hiç niyetim yoktur. Sizlerde ne olursa olsun, özünüzü unutmayın. Şahsım olarak, yılların araştırmasını ve birikimini sizlerle buluşturmaktan kıvanç duymaktayım.
Vermiş olduğum karar sonrasında, bu dünyadan göçüp gitmeden, geçmişimizi yazmayı kendime görev addettim. Eksiklerim olsa da, onu da sizlerin hoş görüşünüze bırakıyorum.
Devamı yarın.
Mürsel Adıgüzel
Eğitimci Yazar Şair
