Soma faciası yalnızca yerin altındaki sorumsuzlukları, çarpıklıkları göstermedi.
301 canın kaybı, yeryüzündeki yaşamın, kamu sisteminin, çalışma koşullarının ne kadar diplerde olduğunu da gözümüzün içine süzülen projeksiyon oldu .
Hep diyoruz ülke gelişiyor, doğru ama nasıl gelişiyor ?
Yalnızca bir ucumuz mu gelişiyor, eskiden evinden çıkmayan bir grup son model jiplerle wgeziyor ve biz öyle mi değişiyoruz. Ya da değişmek için sadece gökdelenlerin, parlak projelerin çoğalması yeterli mi?
‘Yetmez’ dedi Soma ve perde bir kez daha açıldı.
Türkiye’de yoksul kesimin yani yaklaşık 20 milyon insanın hangi koşullarda yaşadığını her hikayede ayrı ayrı gördük.
Daha da dibe vurmuşluğumuz var.
Anlatayım…
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) TÜİK verilerine dayanılarak yaptığı araştırmaya göre, kömür ve linyit madenlerinde 2 bin 76 çocuk çalışıyor.
Onlar 15-19 yaşında. Madendeki çocuk işçilerin yüzde 85.5’lik bölümü kayıtdışı, ellerine geçen aylık gelir, araştırmaya göre sadece 226 lira.
‘Kayıtdışı olan bölümü, resmi verilerle nasıl elde edildi’ diyebilirsiniz.
İŞGÜCÜ ANKETİ
TEPAV Analisti Güneş Aşık, TÜİK’in 2012 yılı hane halkı işgücü anketinin alt detaylarına indiklerini söylüyor. Verilere göre, kömür ve linyit çıkaran çocuk işçilerin 164’ü 15 yaşında, 334’ü 16 yaşında, 274’ü 17 yaşında, 916’sı 18 yaşında ve 388’i 19 yaşında.
Hani bir işçi vardı ikinci gün toprağın altından çıkarılan, 15 yaşında denmişti, yaşı 19 çıkınca Bakanlık rahat nefes aldı. Oysa bu kadar ağır koşullar için o bir çocuk! Bana göre, zor şartlara sahip madenlerde işe başlama yaşının 20’nin üzerinde tutulmasında yarar var.
Üstelik, madencilik sektörü yalnızca kömür ve linyit çıkarılmasından ibaret değil. Ham petrol ve doğalgaz çıkarımı, metal cevherleri madenciliği, diğer madencilik ve taş ocağı alanlarında 113 bin çalışanı olan sektörde 15-19 yaş arasında çalışanların sayısı 5 bin 308 Onların 1.388’i, 15-17 yaş arasında.
1.3 MİLYONLUK UTANÇ
Ayrıca, Türkiye’de toplam 24.8 milyonluk istihdam rakamının 1.3 milyonu 15-19 yaş arasında.
Bu rakamın 149 binini 15 yaşındaki çocuk çalışanlar oluşturuyor.
Hukuki çerçeve, açıkça maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi alanlarda çocukların çalıştırılmasını yasaklıyor.
Yani bırakın o mevzuatlara uyumu, açıkça ‘Yasakkk’ olan konularda dahi bu durumdayız.
“Hızlı gelişiyoruz” diye anlatanlar var ya, lütfen onlara “Çocuk çalışan sayısını sıfıra indirin, gelir adaletini tabana yayın, öyle konuşun” diyelim.
Madende çalışan çocuk işçi sayısı*
15 Yaş 149 bin 164
16 Yaş 216 bin 334
17 Yaş 288 bin 274
18 Yaş 340 bin 916
19 Yaş 345 bin 388
Toplam 1.34 milyon 2.076
Kaynak: TUİK, 2012 Hane Halkı İşgücü Anketleri